Bệnh Toxoplasma trên chó mèo do Toxoplasma gondii – một sinh vật đơn bào sống ký sinh nội bào bắt buộc gây ra. Chúng lây nhiễm tất cả các động vật máu nóng kể cả con người.
Bệnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng vật chủ. Hiện nay, bệnh Toxoplasma trên chó mèo ngày càng trở nên phổ biến. Hãy cùng tìm hiểu một số thông tin quan trọng có liên quan tới căn bệnh này nhé.
Nguyên nhân và cách phòng tránh bệnh Toxoplasmosis trên chó mèo
Toxoplasma gondii là một sinh vật đơn bào sống ký sinh nội bào bắt buộc. Mèo và thú họ mèo là vật chủ chính bài tiết oocyst nang kén. Tất cả các ký chủ không thuộc họ mèo là vật chủ trung gian định vị ở nang mô (tissue cyst).
Có ba giai đoạn lây nhiễm trong bệnh do Toxoplasma gondii gây ra. Cụ thể là giai đoạn thoi trùng (sporozoite), tachyzoites và bradyzoites. Trong đó, giai đoạn sporozoite ở trong phân mèo và môi trường có hai hình thức bào tử và không bào tử. Giai đoạn ở trong mô cơ thể chúng ở dạng tachyzoites và bradyzoites.
Với căn bệnh này, tốt nhất nên cho chó mèo ăn thức ăn khô hoặc thực phẩm đóng hộp. Có thể là thức ăn hạt cho chó Royal canin, thức ăn cho mèo Whiskas, thức ăn cho chó Pedigree, hoặc thức ăn cho chó Max Power.
Hạn chế cho chó mèo tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh như gián, giun đất, các loài động vật gặm nhấm, động vật hoang dã. Cần ngăn chặn tiếp xúc với nơi chế biến sản phẩm động vật. Đây là những nơi có nguy cơ ủ mầm bệnh rất cao.
Triệu trứng của bệnh Toxoplasmosis trên mèo
Mèo con theo mẹ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Do sự nhân lên ở toàn thân của tachyzoite. Mèo con có biểu hiện viêm màng đệm võng mạc mắt, hôn mê, trầm cảm. Thậm chí hạ thân nhiệt và chết đột ngột có thể xảy ra. Mèo con bị viêm não có thể ngủ nhiều hay kêu rên liên tục. Cơ thể liệt nhẹ, mất điều hòa. Bụng to lên do gan lớn hoặc tích dịch xoang bụng.
Mèo trưởng thành chán ăn, hôn mê, khó thở. Nguyên nhân do viêm phổi là đặc điểm chung của bệnh đã được ghi nhận. Sốt liên tục hoặc không liên tục, sụt cân, vàng da co viêm gan hay viêm ống mật. Các biểu hiện viêm cơ tim, nôn mửa, tiêu chảy, tràn dịch màng bụng, tăng cảm giác trên cơ. Hoặc chân đi khập khiễng, viêm bàng quan, viêm da.
Ở mèo hoại tử chủ yếu ở gan. Các hạch bạch huyết màng treo ruột, tuyến tụy, và phổi. Các tổn thương thần kinh trung ương tương tự như tìm thấy ở chó. U hạt có thể có ở ruột và các hạch bạch huyết màng treo ruột. Các u nang trên mô ở mèo bị nhiễm tự nhiên luôn luôn được xác định là Toxoplasma mà không phải Neospora. Viêm ống dẫn mật, ông dẫn mật tăng sản, biểu mô đầu ống mật bị bong tróc và tiết dịch.
Triệu trứng của bệnh Toxoplasmosis trên chó
Trên chó con chủ yếu ở chó nhỏ hơn 1 tuổi: sốt, viêm amidan, khó thở, tiêu chảy và nôn mửa. Dấu hiệu vàng da thường do hoại tử gan lan rộng, viêm cơ tim viêm da do ức chế miễn dịch. Trên chó trưởng thành dấu hiệu thần kinh. Bao gồm: tổn thương trong não, tiểu não, hoặc tủy sống. Nhiều khi co giật, động kinh, mất điều hòa.
Có thể liệt hoặc tê liệt, dáng đi bất thường, teo cơ, hoặc cứng khớp, viêm võng mạc, viêm màng bồ đào trước, tăng sản biểu mô lông mi, và viêm dây thần kinh thần kinh thị giác. Nếu nhiễm trùng xảy ra trong 10 tuần đầu tiên của thai kỳ có thể gây sẩy thai hoặc dị dạng thai nhi.
Ở chó hoại tử chiếm ưu thế. Đặc biệt trong não, phổi, gan, hạch màng treo ruột và các nốt bạch huyết. Nhiều vết loét đường kính lên đến 10 mm trong dạ dày và ruột non. Thần kinh trung ương có vùng bị đổi màu và hoại tử lên đến 12 mm. Viêm cơ liên quan đến các bắp cơ ở chân, các xoang phế nang được lấp đầy fibrin. Đôi khi với tế bào lympho, bạch cầu trung tính, bạch cầu ái toan.
Phương pháp điều trị bệnh Toxoplasmosis trên chó mèo
Hiện nay, vẫn chưa tìm ra phương pháp điều trị triệt để. Thuốc điều trị không hoàn toàn hiệu quả trong việc tiêu diệt ký sinh trùng. Nó chỉ ngăn chặn sự nhân lên của Toxoplasmosis gondii.
Clindamycin là thuốc được lựa chọn để điều trị bệnh toxoplasmosis lâm sàng ở chó và mèo. Clindamycin hấp thu qua đường ruột tốt nên liều lượng của thuốc khi uống và tiêm tương tự nhau. Triệu chứng lâm sàng thường giảm bớt sau 24 đến 48 giờ điều trị. Cải thiện tính thèm ăn, giảm sốt.
Ngoài ra, sự kết hợp của pyrimethamine và sulfonamides có thể đươc dùng điều trị toxoplasmosis. Doxycycline và minocycline đã được chứng minh là có hiệu quả in vitro và in vivo trong nhiễm trùng thực nghiệm ở chuột nhiễm toxoplasma.
Bệnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng vật chủ. Hiện nay, bệnh Toxoplasma trên chó mèo ngày càng trở nên phổ biến. Hãy cùng tìm hiểu một số thông tin quan trọng có liên quan tới căn bệnh này nhé.
Nguyên nhân và cách phòng tránh bệnh Toxoplasmosis trên chó mèo
Toxoplasma gondii là một sinh vật đơn bào sống ký sinh nội bào bắt buộc. Mèo và thú họ mèo là vật chủ chính bài tiết oocyst nang kén. Tất cả các ký chủ không thuộc họ mèo là vật chủ trung gian định vị ở nang mô (tissue cyst).
Có ba giai đoạn lây nhiễm trong bệnh do Toxoplasma gondii gây ra. Cụ thể là giai đoạn thoi trùng (sporozoite), tachyzoites và bradyzoites. Trong đó, giai đoạn sporozoite ở trong phân mèo và môi trường có hai hình thức bào tử và không bào tử. Giai đoạn ở trong mô cơ thể chúng ở dạng tachyzoites và bradyzoites.
Với căn bệnh này, tốt nhất nên cho chó mèo ăn thức ăn khô hoặc thực phẩm đóng hộp. Có thể là thức ăn hạt cho chó Royal canin, thức ăn cho mèo Whiskas, thức ăn cho chó Pedigree, hoặc thức ăn cho chó Max Power.
Hạn chế cho chó mèo tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh như gián, giun đất, các loài động vật gặm nhấm, động vật hoang dã. Cần ngăn chặn tiếp xúc với nơi chế biến sản phẩm động vật. Đây là những nơi có nguy cơ ủ mầm bệnh rất cao.
Triệu trứng của bệnh Toxoplasmosis trên mèo
Mèo con theo mẹ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Do sự nhân lên ở toàn thân của tachyzoite. Mèo con có biểu hiện viêm màng đệm võng mạc mắt, hôn mê, trầm cảm. Thậm chí hạ thân nhiệt và chết đột ngột có thể xảy ra. Mèo con bị viêm não có thể ngủ nhiều hay kêu rên liên tục. Cơ thể liệt nhẹ, mất điều hòa. Bụng to lên do gan lớn hoặc tích dịch xoang bụng.
Mèo trưởng thành chán ăn, hôn mê, khó thở. Nguyên nhân do viêm phổi là đặc điểm chung của bệnh đã được ghi nhận. Sốt liên tục hoặc không liên tục, sụt cân, vàng da co viêm gan hay viêm ống mật. Các biểu hiện viêm cơ tim, nôn mửa, tiêu chảy, tràn dịch màng bụng, tăng cảm giác trên cơ. Hoặc chân đi khập khiễng, viêm bàng quan, viêm da.
Ở mèo hoại tử chủ yếu ở gan. Các hạch bạch huyết màng treo ruột, tuyến tụy, và phổi. Các tổn thương thần kinh trung ương tương tự như tìm thấy ở chó. U hạt có thể có ở ruột và các hạch bạch huyết màng treo ruột. Các u nang trên mô ở mèo bị nhiễm tự nhiên luôn luôn được xác định là Toxoplasma mà không phải Neospora. Viêm ống dẫn mật, ông dẫn mật tăng sản, biểu mô đầu ống mật bị bong tróc và tiết dịch.
Triệu trứng của bệnh Toxoplasmosis trên chó
Trên chó con chủ yếu ở chó nhỏ hơn 1 tuổi: sốt, viêm amidan, khó thở, tiêu chảy và nôn mửa. Dấu hiệu vàng da thường do hoại tử gan lan rộng, viêm cơ tim viêm da do ức chế miễn dịch. Trên chó trưởng thành dấu hiệu thần kinh. Bao gồm: tổn thương trong não, tiểu não, hoặc tủy sống. Nhiều khi co giật, động kinh, mất điều hòa.
Có thể liệt hoặc tê liệt, dáng đi bất thường, teo cơ, hoặc cứng khớp, viêm võng mạc, viêm màng bồ đào trước, tăng sản biểu mô lông mi, và viêm dây thần kinh thần kinh thị giác. Nếu nhiễm trùng xảy ra trong 10 tuần đầu tiên của thai kỳ có thể gây sẩy thai hoặc dị dạng thai nhi.
Ở chó hoại tử chiếm ưu thế. Đặc biệt trong não, phổi, gan, hạch màng treo ruột và các nốt bạch huyết. Nhiều vết loét đường kính lên đến 10 mm trong dạ dày và ruột non. Thần kinh trung ương có vùng bị đổi màu và hoại tử lên đến 12 mm. Viêm cơ liên quan đến các bắp cơ ở chân, các xoang phế nang được lấp đầy fibrin. Đôi khi với tế bào lympho, bạch cầu trung tính, bạch cầu ái toan.
Phương pháp điều trị bệnh Toxoplasmosis trên chó mèo
Hiện nay, vẫn chưa tìm ra phương pháp điều trị triệt để. Thuốc điều trị không hoàn toàn hiệu quả trong việc tiêu diệt ký sinh trùng. Nó chỉ ngăn chặn sự nhân lên của Toxoplasmosis gondii.
Clindamycin là thuốc được lựa chọn để điều trị bệnh toxoplasmosis lâm sàng ở chó và mèo. Clindamycin hấp thu qua đường ruột tốt nên liều lượng của thuốc khi uống và tiêm tương tự nhau. Triệu chứng lâm sàng thường giảm bớt sau 24 đến 48 giờ điều trị. Cải thiện tính thèm ăn, giảm sốt.
Ngoài ra, sự kết hợp của pyrimethamine và sulfonamides có thể đươc dùng điều trị toxoplasmosis. Doxycycline và minocycline đã được chứng minh là có hiệu quả in vitro và in vivo trong nhiễm trùng thực nghiệm ở chuột nhiễm toxoplasma.
Nguồn Bacsithuy
