Dog breeder và người lái buôn chó được chia làm nhiều loại. Trong đó phổ biến nhất là Puppy mill breeder, Backyard breeder, Hobby breeder, Show breeder, Working dog breeder… Ở Việt Nam chắc có tới 95% người nuôi chó chỉ là Pet Owner thôi. Còn việc cho chó phối giống… hoàn toàn nghiệp dư, vui là chính.
Cũng có một số breeder chịu đầu tư con giống, chuồng trại tử tế nhưng do Việt nam chưa có cuộc thi chính thức cho Show Dog và Working Dog (Agility Contest, K9 Contest) nên các breeder tạm xếp vào Hobby Breeder.
Xu hướng này không có gì đáng phê phán trong hoàn cảnh thực tế. Cầu quyết định Cung. Điều quan trọng chúng ta cần mở rộng tầm nhìn để có những sân chơi phong phú, bổ ích hơn cho chó và chủ chó. Qua những cuộc thi này, những chú chó tốt sẽ được lựa chọn để tạo nguồn gien sau này.
Puppy mill breeder
Những người này nuôi chó với số lượng lớn, mục đích là kiếm tiền. Ở Việt Nam gọi họ là lái buôn chó. Chó được nuôi như heo, dơ bẩn, không chăm sóc, không chú ý tới sức khoẻ, tiền là chính. Không được nhà nước cấp giấy phép và kiểm tra chuồng trại, nên Puppy mill là những nông trại nuôi chó phạm pháp, chó đẻ ra chủ yếu là đăng bán trên báo và internet với giá rẻ. Và 1 số cung cấp cho những tiệm bán chó mèo. Họ là kẻ thù của những người nuôi chó, bị lên án rất dữ, lâu lâu bị bắt hoài nhưng vì tiền họ không màng gì hết.
Backyard breeder
Những người này có 1 con chó, tới ngày nó động đực thì thấy phí của trời. Nên kiếm đại con chó hàng xóm nào đó nhảy đại, kiếm chút tiền uống cà phê. Thường thì chó của họ không có giấy. Vì là hội viên của AKC hay Canadien CK bị ràng buộc rất nhiều thứ tới luật pháp và breed chó nên chỉ có show dog breeder mới chơi thôi. Chó của họ bán rất rẻ, có thuần giống hay bị bệnh bị điên hay không thì chỉ có trời mới biết .
Hobby breeder
Là những người nuôi 5, 3 con chó. 1 hay 2, 3 loại chó nào đó. Họ cũng yêu chó, nhưng họ breed vì vui là chính. Có khi kiếm tiền cũng là chính. Nên chó của họ không đi show, họ không đầu tư tiền bạc và tâm huyết nhiều. Chó của họ thường thuần chủng nhưng không đẹp, có nhiều lỗi, và giá cũng rất bèo.
Show breeder
Những người cố gắng giữ những giống chó không bị thái hoá. Thế hệ sau mạnh khoẻ, thông minh và đẹp hơn những thế hệ trước. Họ tuyển chọn và sàng lọc từ tính tình, vóc dáng, sức khoẻ của nhiều đời chó. Nói chung là họ breed những con chó tốt nhất, đẹp nhất. Nếu bước vào thế giới của họ thì nên tránh nói tới lợi nhuận, họ không bao giờ nói tới lợi nhuận công khai. Nhân giống ra những con chó đẹp là mục tiêu hàng đầu của họ.
Working dog breeder
Nếu nói Show Dog Breeder là những người tạo ra hoa hậu thì working dog breeder là những người tạo ra cảnh sát. Những breeders này đa số là dân trainers, họ breed ra những con chó có sức khoẻ, độ thông minh để đào tạo cho công việc của cảnh sát, bảo vệ, dắt người mù…
Phân biệt chánh phái, tà phái, nửa tà nửa chánh
Đừng nghĩ rằng họ nói chuyện rất đàng hoàng, kiến thức về chó bao la, chó của họ đoạt nhiều giải lớn… thì họ là người đàng hoàng. Đừng để những tấm hình đoạt giải và những con chó thuộc hàng top của họ “thuốc” bạn.
Ranh giới của chánh tà, đúng sai nhiều khi rất mong manh. Chánh của người này có khi lại là tà của người khác. Ví dụ như hiện nay có phái chống đối In Breed (giao phối trực hệ, con đi với cha, con đi với mẹ, anh em ruột đi với nhau). Phái này cho rằng làm vậy là loạn luân, chó con sinh ra sẽ có nhiều bệnh tật. Phái kia thì cho rằng mấy người chống đối là không biết kỹ thuật về in breed nên chó sinh ra mới bịnh, rồi chống đối . Đúng sai vẫn chưa có câu trả lời chính xác.
Ngày hôm nay với nhiều luật lệ khắt khe, và toàn cầu hoá. Thông tin qua internet đi rất nhanh, người mua có thể an tâm hơn cách đây 10 năm. Nhưng đó là mua những con chó con bình thường, khi đụng vô những con chó nổi tiếng với giá vài chục ngàn thì lại là chuyện khác. Vì vậy lúc nào cũng phải tự bảo vệ mình.
Một ví dụ
1 con chó nổi tiếng đang kiếm ra tiền sao họ lại chịu bán? Nếu giá quá cao thì không tính, nhưng khoảng 20 ngàn USD, trong khi 1 lần phối giống là 3, 4 ngàn (chó đực). Còn chó cái thì chó con bàn 2, 3 ngàn. 1 bầy thôi cũng cỡ giá tiền đó? Theo kinh nghiệm thì nhất định phải có vấn đề, có thể chó con từ những con chó đó có vấn đề nên họ không muốn breed nữa. Hoặc chó đã mất khả năng sinh sản. Có trường hợp vì không muốn giống của mình bị lọt ra ngoài. Sau khi bán xong, họ cho bạn đi bác sĩ thú y kiểm tra, xét nghiệm này nọ, mọi chuyện đều tốt đẹp. Nhưng tới khi gửi cho bạn thì con chó mất đi khả năng sinh sản (họ đã giở trò sau đó) .
Phân biệt Breeder tốt hay xấu?
Những Dog Breeder chính phái thường là những người thật thà về giống chó của họ. Khi bạn hỏi giống chó của họ có khuyết điểm gì thì họ sẽ nói. Còn những người tà phái thì họ sẽ nói giống chó của họ là vô địch, không có lỗi gì. Thật ra không có giống chó nào mà không có lỗi. Họ rất ít khi bán để cho sinh đẻ, người họ cho mua về sinh đẻ phải là người am tường về giống chó đó. Cũng như hiểu quy luật phối giống chó làm sao để có những thế hệ mai sau tốt hơn thê hệ trước.
Xin nói thêm là ở bên này có 2 loại giấy khai sinh, 1 loại chỉ giành cho thú nuôi làm kiểng trong nhà (pet), 1 loại cho phép sinh sản. Nếu người mua không có giấy của breeder cho sinh sản thì không thể làm giấy cho chó con và sẽ bị thưa ra toà. Giá cả cũng chênh lệch nhau gần gấp đôi. Cho dù là mua nuôi trong nhà, nếu như họ thấy bạn không đủ điều kiện nuôi loại chó đó. Không tìm hiểu trước khi mua thì họ sẽ không bán, còn breeder tà phái thì họ cũng hỏi bạn này nọ cho có vẽ pro. Nhưng cuối cùng thì có tiền là bán .
Kết luận
Mặc kệ tà hay chính, ai thắng ở những giải lớn sẽ là minh chủ võ lâm. Vì vậy breeder tà phái sẽ bất chấp thủ đoạn để đạt mục đích, họ sẵn sàng đi đường tắt. Phối những con giống có vấn đề. Chó con đẻ ra con nào không đạt tiêu chuẩn hay mang mầm mống bệnh di truyền thì 1 là giết đi. Hay là bán nó ra ngoài (nhưng dấu nhẹm những điều xấu của nó). Còn breeder chánh phái thì chấp nhận đi đường dài. Loại bỏ những điểm xấu từ từ qua nhiều thế hệ.
Vì giữ bí mật nghề nghiệp, phe tà phái thường làm giả giấy tờ chó trong trại của họ. Chó của họ thì không ai có quyền kiểm tra hay thử DNA (kể cả chính phái 1 số cũng làm vậy). Các bạn đừng bao giờ nôn nóng khi breed chó, phải có kế hoạch lâu dài. Mua 1 cặp nổi tiếng về chưa chắc gì đẻ ra con đẹp đâu. Nếu dễ vậy thì chỉ cần có tiền là có thể làm Top Dog Breeder trên thế giới rồi.
Tuy rằng những con chó nổi tiếng đều có gia phả hiển hách. Nhưng bạn coi kỹ lại đi, những con chó đó có bao giờ được breed ra từ 1 tay mới vô nghề hay không? Và quan trọng nhất là sau này khi cho chó đi thi show, bạn bị thua đừng có nóng, bạn sẽ trở thành mồi cho những con cá mập. Breeder chính phái thì hiếm như sao buổi sớm, vì đa số đã bị… sạt nghiệp. Những người còn lại là những người vô cùng tài giỏi, vậy mới đủ sức đấu với phe tà phái.
Cũng có một số breeder chịu đầu tư con giống, chuồng trại tử tế nhưng do Việt nam chưa có cuộc thi chính thức cho Show Dog và Working Dog (Agility Contest, K9 Contest) nên các breeder tạm xếp vào Hobby Breeder.
Xu hướng này không có gì đáng phê phán trong hoàn cảnh thực tế. Cầu quyết định Cung. Điều quan trọng chúng ta cần mở rộng tầm nhìn để có những sân chơi phong phú, bổ ích hơn cho chó và chủ chó. Qua những cuộc thi này, những chú chó tốt sẽ được lựa chọn để tạo nguồn gien sau này.
Puppy mill breeder
Những người này nuôi chó với số lượng lớn, mục đích là kiếm tiền. Ở Việt Nam gọi họ là lái buôn chó. Chó được nuôi như heo, dơ bẩn, không chăm sóc, không chú ý tới sức khoẻ, tiền là chính. Không được nhà nước cấp giấy phép và kiểm tra chuồng trại, nên Puppy mill là những nông trại nuôi chó phạm pháp, chó đẻ ra chủ yếu là đăng bán trên báo và internet với giá rẻ. Và 1 số cung cấp cho những tiệm bán chó mèo. Họ là kẻ thù của những người nuôi chó, bị lên án rất dữ, lâu lâu bị bắt hoài nhưng vì tiền họ không màng gì hết.
Backyard breeder
Những người này có 1 con chó, tới ngày nó động đực thì thấy phí của trời. Nên kiếm đại con chó hàng xóm nào đó nhảy đại, kiếm chút tiền uống cà phê. Thường thì chó của họ không có giấy. Vì là hội viên của AKC hay Canadien CK bị ràng buộc rất nhiều thứ tới luật pháp và breed chó nên chỉ có show dog breeder mới chơi thôi. Chó của họ bán rất rẻ, có thuần giống hay bị bệnh bị điên hay không thì chỉ có trời mới biết .
Hobby breeder
Là những người nuôi 5, 3 con chó. 1 hay 2, 3 loại chó nào đó. Họ cũng yêu chó, nhưng họ breed vì vui là chính. Có khi kiếm tiền cũng là chính. Nên chó của họ không đi show, họ không đầu tư tiền bạc và tâm huyết nhiều. Chó của họ thường thuần chủng nhưng không đẹp, có nhiều lỗi, và giá cũng rất bèo.
Show breeder
Những người cố gắng giữ những giống chó không bị thái hoá. Thế hệ sau mạnh khoẻ, thông minh và đẹp hơn những thế hệ trước. Họ tuyển chọn và sàng lọc từ tính tình, vóc dáng, sức khoẻ của nhiều đời chó. Nói chung là họ breed những con chó tốt nhất, đẹp nhất. Nếu bước vào thế giới của họ thì nên tránh nói tới lợi nhuận, họ không bao giờ nói tới lợi nhuận công khai. Nhân giống ra những con chó đẹp là mục tiêu hàng đầu của họ.
Working dog breeder
Nếu nói Show Dog Breeder là những người tạo ra hoa hậu thì working dog breeder là những người tạo ra cảnh sát. Những breeders này đa số là dân trainers, họ breed ra những con chó có sức khoẻ, độ thông minh để đào tạo cho công việc của cảnh sát, bảo vệ, dắt người mù…
Phân biệt chánh phái, tà phái, nửa tà nửa chánh
Đừng nghĩ rằng họ nói chuyện rất đàng hoàng, kiến thức về chó bao la, chó của họ đoạt nhiều giải lớn… thì họ là người đàng hoàng. Đừng để những tấm hình đoạt giải và những con chó thuộc hàng top của họ “thuốc” bạn.
Ranh giới của chánh tà, đúng sai nhiều khi rất mong manh. Chánh của người này có khi lại là tà của người khác. Ví dụ như hiện nay có phái chống đối In Breed (giao phối trực hệ, con đi với cha, con đi với mẹ, anh em ruột đi với nhau). Phái này cho rằng làm vậy là loạn luân, chó con sinh ra sẽ có nhiều bệnh tật. Phái kia thì cho rằng mấy người chống đối là không biết kỹ thuật về in breed nên chó sinh ra mới bịnh, rồi chống đối . Đúng sai vẫn chưa có câu trả lời chính xác.
Ngày hôm nay với nhiều luật lệ khắt khe, và toàn cầu hoá. Thông tin qua internet đi rất nhanh, người mua có thể an tâm hơn cách đây 10 năm. Nhưng đó là mua những con chó con bình thường, khi đụng vô những con chó nổi tiếng với giá vài chục ngàn thì lại là chuyện khác. Vì vậy lúc nào cũng phải tự bảo vệ mình.
Một ví dụ
1 con chó nổi tiếng đang kiếm ra tiền sao họ lại chịu bán? Nếu giá quá cao thì không tính, nhưng khoảng 20 ngàn USD, trong khi 1 lần phối giống là 3, 4 ngàn (chó đực). Còn chó cái thì chó con bàn 2, 3 ngàn. 1 bầy thôi cũng cỡ giá tiền đó? Theo kinh nghiệm thì nhất định phải có vấn đề, có thể chó con từ những con chó đó có vấn đề nên họ không muốn breed nữa. Hoặc chó đã mất khả năng sinh sản. Có trường hợp vì không muốn giống của mình bị lọt ra ngoài. Sau khi bán xong, họ cho bạn đi bác sĩ thú y kiểm tra, xét nghiệm này nọ, mọi chuyện đều tốt đẹp. Nhưng tới khi gửi cho bạn thì con chó mất đi khả năng sinh sản (họ đã giở trò sau đó) .
Phân biệt Breeder tốt hay xấu?
Những Dog Breeder chính phái thường là những người thật thà về giống chó của họ. Khi bạn hỏi giống chó của họ có khuyết điểm gì thì họ sẽ nói. Còn những người tà phái thì họ sẽ nói giống chó của họ là vô địch, không có lỗi gì. Thật ra không có giống chó nào mà không có lỗi. Họ rất ít khi bán để cho sinh đẻ, người họ cho mua về sinh đẻ phải là người am tường về giống chó đó. Cũng như hiểu quy luật phối giống chó làm sao để có những thế hệ mai sau tốt hơn thê hệ trước.
Xin nói thêm là ở bên này có 2 loại giấy khai sinh, 1 loại chỉ giành cho thú nuôi làm kiểng trong nhà (pet), 1 loại cho phép sinh sản. Nếu người mua không có giấy của breeder cho sinh sản thì không thể làm giấy cho chó con và sẽ bị thưa ra toà. Giá cả cũng chênh lệch nhau gần gấp đôi. Cho dù là mua nuôi trong nhà, nếu như họ thấy bạn không đủ điều kiện nuôi loại chó đó. Không tìm hiểu trước khi mua thì họ sẽ không bán, còn breeder tà phái thì họ cũng hỏi bạn này nọ cho có vẽ pro. Nhưng cuối cùng thì có tiền là bán .
Kết luận
Mặc kệ tà hay chính, ai thắng ở những giải lớn sẽ là minh chủ võ lâm. Vì vậy breeder tà phái sẽ bất chấp thủ đoạn để đạt mục đích, họ sẵn sàng đi đường tắt. Phối những con giống có vấn đề. Chó con đẻ ra con nào không đạt tiêu chuẩn hay mang mầm mống bệnh di truyền thì 1 là giết đi. Hay là bán nó ra ngoài (nhưng dấu nhẹm những điều xấu của nó). Còn breeder chánh phái thì chấp nhận đi đường dài. Loại bỏ những điểm xấu từ từ qua nhiều thế hệ.
Vì giữ bí mật nghề nghiệp, phe tà phái thường làm giả giấy tờ chó trong trại của họ. Chó của họ thì không ai có quyền kiểm tra hay thử DNA (kể cả chính phái 1 số cũng làm vậy). Các bạn đừng bao giờ nôn nóng khi breed chó, phải có kế hoạch lâu dài. Mua 1 cặp nổi tiếng về chưa chắc gì đẻ ra con đẹp đâu. Nếu dễ vậy thì chỉ cần có tiền là có thể làm Top Dog Breeder trên thế giới rồi.
Tuy rằng những con chó nổi tiếng đều có gia phả hiển hách. Nhưng bạn coi kỹ lại đi, những con chó đó có bao giờ được breed ra từ 1 tay mới vô nghề hay không? Và quan trọng nhất là sau này khi cho chó đi thi show, bạn bị thua đừng có nóng, bạn sẽ trở thành mồi cho những con cá mập. Breeder chính phái thì hiếm như sao buổi sớm, vì đa số đã bị… sạt nghiệp. Những người còn lại là những người vô cùng tài giỏi, vậy mới đủ sức đấu với phe tà phái.
Nguồn Bacsithuy
