Nếu bạn tìm trên mạng câu hỏi “How to find a good breeder in Vietnam” tạm dịch là “Làm thế nào để tìm được một Breeder tốt tại Việt Nam”. Bạn sẽ thấy vô số thông tin để giúp người mua chọn đúng 1 Breeder tốt. Cái quan trọng nhất là thông tin trên mạng chưa chắc phù hợp với tình hình và thói quen của người Việt Nam.
Trách nhiệm của một Breeder tốt là gì?
Ngoài nhân giống ra chó tốt còn phải hướng dẫn người mua những thông tin đúng về giống chó của mình. Cách chăm sóc và những hệ luỵ khác khi đem 1 con chó về nhà. Để tránh những người chạy theo thị hiếu và mua đại không chịu tìm hiểu kỹ rồi xảy ra nhiều chuyện dở khóc dở cười. Còn các diễn đàn, các club phải hướng dẫn tư tưởng người nuôi chó những kiến thức cần thiết. Nhất là hướng dẫn họ tìm một Breeder tốt . Đây cũng là cuộc chiến giữa breeder, các club yêu thich chó với BYB, puppy mill và bọn lái chó vô lương tâm.
Các bạn thường kêu ca người ở VN không biết gì về các giống chó, gia phả… Chó chợ mua về vài hôm chết, chó mua lúc nhỏ nói là giống này. Nhưng lớn lên không giống con giáp nào hết… Mỗi ngày trên trang Hỏi đáp của bác sĩ thú y có không biết bao nhiêu người lên đây hỏi chó em là giống chó gì. Họ mua nhưng không chịu tìm hiểu trước khi mua rồi chạy lên đây hỏi. Hay người bán nói họ không tin? Vậy các bạn đã làm gì cho điều đó? Các breeders của Việt Nam ở đâu?
Mỗi bạn dù là breeder hay không, nên comment bên dưới ý kiến của mình về một breeder tốt ở VN. Và đề nghị tuyệt đối không nên đưa tên bất cứ breeder nào ra. Để tránh tình trạng “phe ta” đưa phe ta lên. Biến 1 cái bài viết hữu ích thành quảng cáo cho nhau, mất đi ý nghĩa. Người mua nên tự dựa vào đó mà tìm breeder tốt.
Về breeder tốt và xấu ở nước ngoài, nhưng đó là ở nước ngoài, chưa chắc thich hợp với tình hình ở VN . Điều này chỉ có những người ở Vietnam mới làm được mà thôi.
Cái khó cho Breeder tốt ở Việt Nam
Ngoại trừ những người buôn bán chó theo kiểu “hàng hoá trao tay”. Có rất nhiều người nhân giống chó và tâm nguyện tạo giống chó tốt, khoẻ mạnh gây lòng tin cho người nuôi. Nhưng thực tế ở Việt Nam có những cái khó sau đây:
Dịch bệnh gây tỷ lệ chết chó dưới 6 tháng tuổi cao nhất
Breeder lại không thể nuôi trên 6 tháng tuổi mới bán cho chủ khác. Và chủ nuôi cũng không muốn mua chó quá lớn. Vậy thời gian dưới 6 tháng tuổi kể cả tiêm vaccine đầy đủ cũng khó an toàn dịch bệnh như: Carrê, Parvo, Ho cũi chó Kennel Cough…. Những người đã bị chết nhiều chó thốt lên rằng:” Phải trên 6 tháng tuổi mới thành… chó được!”.
Vì vậy dù là breeder tốt nhưng không tránh khỏi cái tiếng bán chó bị chết!
Về phương pháp xác định giống chó, gia phả chưa khoa học
Các breeder có ghi chép đánh số tai chó con, các chó có gia phả nhập về đều được nhân giống có uy tín. Nhưng dù sao chưa có một Hiệp hội hoặc các bác sỹ thú y uy tín làm trọng tài khách quan ký xác nhận lý lịch đàn chó như ở các AKC, CKC… Thậm chí nhân giống có khái niệm “nhẩy lót” nghĩa là nhẩy đực chính rồi thêm lần nhảy phụ. Vậy sao biết chính xác là con của đực nào?
Lấy uy tín và tin đồn làm căn cứ xác định giống chó
Cũng là vấn đề thường ngày ở Việt nam. Con chó nổi tiếng của ông A, thì ai cũng nhận là con này dòng chó nhà ông A đấy! Trắng đen lẫn lộn. Vậy nhiều chủ nuôi là các breeder tốt nhưng ở Việt nam muốn làm tốt cho đời vẫn còn khó lắm!
Với các lý do trên, Việt nam cần có thời gian mới hoàn thiện được trong nhân giống và nuôi chó. Nhưng muộn còn hơn không. Ngay bây giờ chúng ta cần trao đổi kinh nghiệm, học hỏi để cho một ngày mai tốt đẹp.
Breeder tốt cần phải hội tụ những điều kiện gì?
Đầu tiên là họ phải có đam mê
Đây là điều kiện cần tiên quyết. Vì chính những đam mê này là động lực duy nhất thôi thúc bạn đạt được những ấp ủ, ước mơ… Có thể một lúc nào đó, ở một hoàn cảnh nào đó bạn không đạt được những điều mình muốn. Nhưng với đam mê chắc chắn bạn sẽ được. Vấn đề chỉ là thời gian mà thôi. Đam mê giúp bạn vượt qua những hạn chế, yếu kém của bản thân để đạt kết quả tốt hơn. Và đam mê cũng là điều kiện đầu tiên đẫn đến những điều kiện khác.
Điều kiện đủ như thời gian, tiền bạc, kiến thức
Thời gian: Bạn không thể là một breeder tốt nếu bạn không có thời gian. Lấy 1 ví dụ bạn là 1 breeder mà một ngày không chơi đùa, chăm sóc hay nói chung là dành thời gian cho những chú chó của bạn ít nhất từ 2 đến 3h mỗi ngày thì chưa đạt được 1 breeder tốt. Ngoài ra còn thời gian để cập nhật tin tức, nói chuyện với các breeder khác để học hỏi. Hay đơn giản chỉ là học những gia phả mà cũng tốn không ít thời gian… Với điều kiện Việt Nam thì có đỡ hơn vì có thể dể dàng tìm được người phụ việc để chia sẽ gánh nặng thời gian với bạn nhưng bản thân bạn cũng phải có 1 thời gian nhất định.
Tiền bạc: Điều này chắc khỏi phải bàn nhỉ? Ví dụ như tiền con giống, chăm sóc, thức ăn, thuốc men… Nếu không có điều kiện này cũng rất khó!
Kiến thức: Cái này là cái quan trọng nhất ví mỗi cá nhân phải tự trang bị kiến thức tối thiểu về giống chó mà mình đam mê và liên tục cập nhật nó. Tại Việt Nam có rất nhiều breeder có quan niệm cứ đem 1 con đực đẹp phối 1 con cái đẹp là cho ra sản phẩm đẹp… Mà họ không đoái hoài gì đến cái gia phả và sự kết hợp giữa các dòng với nhau. Dòng nào thì tỷ lệ đẹp xấu giữa con đực và cái. Dòng nào thì đời con đẹp và dòng nào thì tới đời cháu mới đẹp… Nói chung người Việt Nam cũng còn cảm tính lắm mà không chịu đầu tư thời gian nghiên cứu trước, nói như các breeders nước ngoài là:
“Do your home work before planning on anything”
Sự trung thực và danh dự
Ông bà ta thường nói “người mua lầm chứ người bán không bao giờ lầm”. Các bạn cứ ngẫm lại xem rất đúng với tình hiện nay của breeder Việt Nam đấy. Có rất nhiều breeder bán tống bán tháo, lừa gạt hay dùng đủ các mánh khoé để đẩy các sản phẩm có vấn đề cho những người mới chơi ít kinh nghiệm. Mà họ không sẵn sàng chỉ ra tại sao giá của con A trong bầy lại mắc hơn con B gấp đôi hay gấp 3… Hay đơn giản là họ bóp méo thông tin tiêu chuẩn về giống để bán chạy sản phẩm.
Cái này thì chỉ những người chơi đã bị “ăn trái đắng” của họ mới biết được và đánh giá được. Ngược lại cũng chỉ những người chơi mới đánh giá được đâu là những breeder uy tín khi họ đã có giao dịch qua với những breeder đó.
Kết luận
Một vấn đề nữa là breeder Việt Nam giống nào cũng thích. Đây là 1 điều tối kỵ với các breeder nước ngoài. Các bạn có thể dễ dàng nhận thấy các trại bên nước ngoài rất ít khi gặp họ nuôi 2 giống trở lên và đều nổi tiếng… Có chăng là giống thứ 2 họ nuôi 1 con để vui như dạng pet trong nhà. Còn ở Việt Nam là quan niệm “trứng bỏ nhiều giỏ” được áp dụng có lỡ chăng không thành công với giống này thì vẫn còn những giống khác. Các bạn cứ nghĩ, thời gian để nghiên cứ cập nhật về một giống còn không đủ thì lấy đâu ra cho 3 hay 4 loại. Và còn nhiều vấn đề bất cập khác nữa. Đúng không nào?
Trách nhiệm của một Breeder tốt là gì?
Ngoài nhân giống ra chó tốt còn phải hướng dẫn người mua những thông tin đúng về giống chó của mình. Cách chăm sóc và những hệ luỵ khác khi đem 1 con chó về nhà. Để tránh những người chạy theo thị hiếu và mua đại không chịu tìm hiểu kỹ rồi xảy ra nhiều chuyện dở khóc dở cười. Còn các diễn đàn, các club phải hướng dẫn tư tưởng người nuôi chó những kiến thức cần thiết. Nhất là hướng dẫn họ tìm một Breeder tốt . Đây cũng là cuộc chiến giữa breeder, các club yêu thich chó với BYB, puppy mill và bọn lái chó vô lương tâm.
Các bạn thường kêu ca người ở VN không biết gì về các giống chó, gia phả… Chó chợ mua về vài hôm chết, chó mua lúc nhỏ nói là giống này. Nhưng lớn lên không giống con giáp nào hết… Mỗi ngày trên trang Hỏi đáp của bác sĩ thú y có không biết bao nhiêu người lên đây hỏi chó em là giống chó gì. Họ mua nhưng không chịu tìm hiểu trước khi mua rồi chạy lên đây hỏi. Hay người bán nói họ không tin? Vậy các bạn đã làm gì cho điều đó? Các breeders của Việt Nam ở đâu?
Mỗi bạn dù là breeder hay không, nên comment bên dưới ý kiến của mình về một breeder tốt ở VN. Và đề nghị tuyệt đối không nên đưa tên bất cứ breeder nào ra. Để tránh tình trạng “phe ta” đưa phe ta lên. Biến 1 cái bài viết hữu ích thành quảng cáo cho nhau, mất đi ý nghĩa. Người mua nên tự dựa vào đó mà tìm breeder tốt.
Về breeder tốt và xấu ở nước ngoài, nhưng đó là ở nước ngoài, chưa chắc thich hợp với tình hình ở VN . Điều này chỉ có những người ở Vietnam mới làm được mà thôi.
Cái khó cho Breeder tốt ở Việt Nam
Ngoại trừ những người buôn bán chó theo kiểu “hàng hoá trao tay”. Có rất nhiều người nhân giống chó và tâm nguyện tạo giống chó tốt, khoẻ mạnh gây lòng tin cho người nuôi. Nhưng thực tế ở Việt Nam có những cái khó sau đây:
Dịch bệnh gây tỷ lệ chết chó dưới 6 tháng tuổi cao nhất
Breeder lại không thể nuôi trên 6 tháng tuổi mới bán cho chủ khác. Và chủ nuôi cũng không muốn mua chó quá lớn. Vậy thời gian dưới 6 tháng tuổi kể cả tiêm vaccine đầy đủ cũng khó an toàn dịch bệnh như: Carrê, Parvo, Ho cũi chó Kennel Cough…. Những người đã bị chết nhiều chó thốt lên rằng:” Phải trên 6 tháng tuổi mới thành… chó được!”.
Vì vậy dù là breeder tốt nhưng không tránh khỏi cái tiếng bán chó bị chết!
Về phương pháp xác định giống chó, gia phả chưa khoa học
Các breeder có ghi chép đánh số tai chó con, các chó có gia phả nhập về đều được nhân giống có uy tín. Nhưng dù sao chưa có một Hiệp hội hoặc các bác sỹ thú y uy tín làm trọng tài khách quan ký xác nhận lý lịch đàn chó như ở các AKC, CKC… Thậm chí nhân giống có khái niệm “nhẩy lót” nghĩa là nhẩy đực chính rồi thêm lần nhảy phụ. Vậy sao biết chính xác là con của đực nào?
Lấy uy tín và tin đồn làm căn cứ xác định giống chó
Cũng là vấn đề thường ngày ở Việt nam. Con chó nổi tiếng của ông A, thì ai cũng nhận là con này dòng chó nhà ông A đấy! Trắng đen lẫn lộn. Vậy nhiều chủ nuôi là các breeder tốt nhưng ở Việt nam muốn làm tốt cho đời vẫn còn khó lắm!
Với các lý do trên, Việt nam cần có thời gian mới hoàn thiện được trong nhân giống và nuôi chó. Nhưng muộn còn hơn không. Ngay bây giờ chúng ta cần trao đổi kinh nghiệm, học hỏi để cho một ngày mai tốt đẹp.
Breeder tốt cần phải hội tụ những điều kiện gì?
Đầu tiên là họ phải có đam mê
Đây là điều kiện cần tiên quyết. Vì chính những đam mê này là động lực duy nhất thôi thúc bạn đạt được những ấp ủ, ước mơ… Có thể một lúc nào đó, ở một hoàn cảnh nào đó bạn không đạt được những điều mình muốn. Nhưng với đam mê chắc chắn bạn sẽ được. Vấn đề chỉ là thời gian mà thôi. Đam mê giúp bạn vượt qua những hạn chế, yếu kém của bản thân để đạt kết quả tốt hơn. Và đam mê cũng là điều kiện đầu tiên đẫn đến những điều kiện khác.
Điều kiện đủ như thời gian, tiền bạc, kiến thức
Thời gian: Bạn không thể là một breeder tốt nếu bạn không có thời gian. Lấy 1 ví dụ bạn là 1 breeder mà một ngày không chơi đùa, chăm sóc hay nói chung là dành thời gian cho những chú chó của bạn ít nhất từ 2 đến 3h mỗi ngày thì chưa đạt được 1 breeder tốt. Ngoài ra còn thời gian để cập nhật tin tức, nói chuyện với các breeder khác để học hỏi. Hay đơn giản chỉ là học những gia phả mà cũng tốn không ít thời gian… Với điều kiện Việt Nam thì có đỡ hơn vì có thể dể dàng tìm được người phụ việc để chia sẽ gánh nặng thời gian với bạn nhưng bản thân bạn cũng phải có 1 thời gian nhất định.
Tiền bạc: Điều này chắc khỏi phải bàn nhỉ? Ví dụ như tiền con giống, chăm sóc, thức ăn, thuốc men… Nếu không có điều kiện này cũng rất khó!
Kiến thức: Cái này là cái quan trọng nhất ví mỗi cá nhân phải tự trang bị kiến thức tối thiểu về giống chó mà mình đam mê và liên tục cập nhật nó. Tại Việt Nam có rất nhiều breeder có quan niệm cứ đem 1 con đực đẹp phối 1 con cái đẹp là cho ra sản phẩm đẹp… Mà họ không đoái hoài gì đến cái gia phả và sự kết hợp giữa các dòng với nhau. Dòng nào thì tỷ lệ đẹp xấu giữa con đực và cái. Dòng nào thì đời con đẹp và dòng nào thì tới đời cháu mới đẹp… Nói chung người Việt Nam cũng còn cảm tính lắm mà không chịu đầu tư thời gian nghiên cứu trước, nói như các breeders nước ngoài là:
“Do your home work before planning on anything”
Ông bà ta thường nói “người mua lầm chứ người bán không bao giờ lầm”. Các bạn cứ ngẫm lại xem rất đúng với tình hiện nay của breeder Việt Nam đấy. Có rất nhiều breeder bán tống bán tháo, lừa gạt hay dùng đủ các mánh khoé để đẩy các sản phẩm có vấn đề cho những người mới chơi ít kinh nghiệm. Mà họ không sẵn sàng chỉ ra tại sao giá của con A trong bầy lại mắc hơn con B gấp đôi hay gấp 3… Hay đơn giản là họ bóp méo thông tin tiêu chuẩn về giống để bán chạy sản phẩm.
Cái này thì chỉ những người chơi đã bị “ăn trái đắng” của họ mới biết được và đánh giá được. Ngược lại cũng chỉ những người chơi mới đánh giá được đâu là những breeder uy tín khi họ đã có giao dịch qua với những breeder đó.
Kết luận
Một vấn đề nữa là breeder Việt Nam giống nào cũng thích. Đây là 1 điều tối kỵ với các breeder nước ngoài. Các bạn có thể dễ dàng nhận thấy các trại bên nước ngoài rất ít khi gặp họ nuôi 2 giống trở lên và đều nổi tiếng… Có chăng là giống thứ 2 họ nuôi 1 con để vui như dạng pet trong nhà. Còn ở Việt Nam là quan niệm “trứng bỏ nhiều giỏ” được áp dụng có lỡ chăng không thành công với giống này thì vẫn còn những giống khác. Các bạn cứ nghĩ, thời gian để nghiên cứ cập nhật về một giống còn không đủ thì lấy đâu ra cho 3 hay 4 loại. Và còn nhiều vấn đề bất cập khác nữa. Đúng không nào?
Nguồn Bacsithuy
