Chẩn đoán thực tế của bệnh sài sốt ở chó chủ yếu dựa vào nghi ngờ lâm sàng. Hầu hết chó với bệnh nặng nề có các biểu hiện lâm sàng đủ rõ rệt để chẩn đoán có cơ sở, nhưng các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp trên của những chó già hơn thường bị chẩn đoán không chính xác là viêm khí – phế quản truyền nhiễm.
Chuẩn đoán bệnh sài sốt ở chó
Chẩn đoán thực tế của sài sốt của chó chủ yếu dựa vào nghi ngờ lâm sàng. Hầu hết chó với bệnh nặng nề có các biểu hiện lâm sàng đủ rõ rệt để chẩn đoán có cơ sở, nhưng các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp trên của những chó già hơn thường bị chẩn đoán không chính xác là viêm khí – phế quản truyền nhiễm. Ngoài ra, một lịch sử đặc trưng của chó con không tiêm phòng 3 đến 6 tháng tuổi là một nghi ngờ chẩn đoán.
Điều trị bệnh sài sốt ở chó
Chó với bệnh truyền nhiễm đường hô hấp trên nên được giữ trong môi trường mà sạch sẽ, ấm áp. Ngoài ra, làm sạch nước mắt – mũi và phòng ngừa phụ nhiễm vi khuẩn (thường với Bordetella bronchiseptica) với liệu trình kháng khuẩn phổ rộng và thuốc long đờm hoặc khí dung hóa. Lựa chọn kháng vi khuẩn đầu tiên tốt cho viêm phổi – phế quản bao gồm ampicillin, tetracycline, và chloramphenicol.
Ngưng ăn, uống và thuốc cấp đường miệng nếu thú bị ói mửa và tiêu chảy. Tiêm thuốc chống nôn và bổ sung dung dịch điện giải, như lactated Ringer nên được đưa vào đường tĩnh mạch hay dưới da, phụ thuộc vào tình trạng mất nước của chó bệnh.
Điều trị cho rối loạn thần kinh bằng dexamethasone (2,2 mg/kg, tiêm mạch máu [IV]); Kiểm soát co giật được tốt nhất với diazepam tiêm tĩnh mạch (parenteral diazepam; 0,5 đến 2 mg/kg, đặt trực tràng hay tiêm tĩnh mạch chậm).
Phòng bệnh sài sốt ở chó
Miễn dịch mẹ truyền kháng CDV giảm còn một nửa trong thời gian 8,4 ngày. Có 3% kháng thể truyền sang chó con từ tử cung, và 97% truyền qua sữa đầu, dẫn đến có được hiệu giá kháng thể ban đầu trong chó con sơ sinh, mà hàm lượng tương đương 77% so với ở chó mẹ. Chó con không nhận đủ sữa đầu chỉ có được bảo hộ từ 1 đến 4 tuần. Kháng thể mẹ truyền thường mất đi lúc khoảng 12 đến 14 tuần tuổi. Cấp vaccin cho chó con tuần, khoảng 6 đến 16 tuần, sau khi chó con đã nhận được sữa đầu, cách nhau 3 đến 4 tuần.
Miễn dịch sau khi khỏi bệnh nhiễm tự nhiên hay sau khi tiêm vaccin nhắc lại có thể tồn tại đến hàng năm. Chó đã tiêm vaccin từ lâu có thể vẫn phát bệnh, khuyên tiêm phòng nhắc lại, dù cho đã có miễn dịch kéo dài bởi vaccin. Miễn dịch đối với bệnh sài sốt chó sau khi tiêm phòng nhắc lại được biết là kéo dài đến 7 năm.
Tiêm vaccin cho chó đầy đủ
Sử dụng vaccin chứa virus nhược độc cho bảo hộ ở chó trước kia chưa từng tiêm vaccin, khi tiêm truyền vaccin này vào mạch máu ít nhất 2 ngày trước khi có phơi nhiễm với CDV có độc lực, nếu tiêm vaccin này dưới da thì cần phải tiêm trước ít nhất 5 ngày. Việc tiêm mạch máu hay tiêm bắp thịt sẽ chỉ được áp dụng để tạo bảo hộ cho chó đã bị phơi nhiễm, chưa được tiêm vaccin. Việc tiêm vaccin vào mạch máu tạo bảo hộ nhanh chóng đối với bệnh sài sốt, tùy thuộc vào các cơ chế của miễn dịch cảm nhiễm, IFN hay miễn dịch qua trung gian tế bào.
Các vaccin MLV dòng Rockborn cho bảo hộ cao nhất và có khả năng gây bệnh lâm sàng do vaccin nhiều nhất. Tuy nhiên, sau khi tiêm vaccin và sau đó thử thách bằng virus có độc lực, thì chó có được “miễn dịch tinh khiết – sterile immunity”, có đặc điểm là không có nhân sao của virus hay không thay đổi hiệu giá kháng thể đã có. Ngược lại, các dòng và các chủng CDV khác của vaccin thường ít có khả năng gây bệnh lâm sàng do vaccin.
Tuy nhiên, khi những con chó đã tiêm vaccin được đem thử thách, chúng có thể bị nhiễm bởi các virus có độc lực, là chỉ thị cho thấy bảo hộ kém đầy đủ đối với bệnh lâm sàng, sự gia tăng các hiệu giá kháng thể cũng cho thấy miễn dịch này là “không tinh khiết – nonsterile”. Các nghiên cứu thử thách với một số vaccin Onderstepoort cho thấy tạo được bảo hộ kéo dài 3 năm đối với bệnh lâm sàng.
Kiểm soát môi trường
Virus sài sốt ở chó thì vô cùng nhạy cảm với các chất sát trùng thông thường. Thú bị nhiễm là nguồn virus chủ yếu, do vậy chúng phải được cách ly khỏi những con chó khỏe mạnh khác. Chó thường bài thải virus trong sự bài tiết cho 1 đến 2 tuần sau khi bệnh toàn thân cấp tính. Những hồi phục đó từ bệnh toàn thân hoặc hồi phục được phát triển sau biểu hiện thần kinh (không có bệnh toàn thân) có thể vẫn bài tiết virus.
Chuẩn đoán bệnh sài sốt ở chó
Chẩn đoán thực tế của sài sốt của chó chủ yếu dựa vào nghi ngờ lâm sàng. Hầu hết chó với bệnh nặng nề có các biểu hiện lâm sàng đủ rõ rệt để chẩn đoán có cơ sở, nhưng các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp trên của những chó già hơn thường bị chẩn đoán không chính xác là viêm khí – phế quản truyền nhiễm. Ngoài ra, một lịch sử đặc trưng của chó con không tiêm phòng 3 đến 6 tháng tuổi là một nghi ngờ chẩn đoán.
Điều trị bệnh sài sốt ở chó
Chó với bệnh truyền nhiễm đường hô hấp trên nên được giữ trong môi trường mà sạch sẽ, ấm áp. Ngoài ra, làm sạch nước mắt – mũi và phòng ngừa phụ nhiễm vi khuẩn (thường với Bordetella bronchiseptica) với liệu trình kháng khuẩn phổ rộng và thuốc long đờm hoặc khí dung hóa. Lựa chọn kháng vi khuẩn đầu tiên tốt cho viêm phổi – phế quản bao gồm ampicillin, tetracycline, và chloramphenicol.
Ngưng ăn, uống và thuốc cấp đường miệng nếu thú bị ói mửa và tiêu chảy. Tiêm thuốc chống nôn và bổ sung dung dịch điện giải, như lactated Ringer nên được đưa vào đường tĩnh mạch hay dưới da, phụ thuộc vào tình trạng mất nước của chó bệnh.
Điều trị cho rối loạn thần kinh bằng dexamethasone (2,2 mg/kg, tiêm mạch máu [IV]); Kiểm soát co giật được tốt nhất với diazepam tiêm tĩnh mạch (parenteral diazepam; 0,5 đến 2 mg/kg, đặt trực tràng hay tiêm tĩnh mạch chậm).
Phòng bệnh sài sốt ở chó
Miễn dịch mẹ truyền kháng CDV giảm còn một nửa trong thời gian 8,4 ngày. Có 3% kháng thể truyền sang chó con từ tử cung, và 97% truyền qua sữa đầu, dẫn đến có được hiệu giá kháng thể ban đầu trong chó con sơ sinh, mà hàm lượng tương đương 77% so với ở chó mẹ. Chó con không nhận đủ sữa đầu chỉ có được bảo hộ từ 1 đến 4 tuần. Kháng thể mẹ truyền thường mất đi lúc khoảng 12 đến 14 tuần tuổi. Cấp vaccin cho chó con tuần, khoảng 6 đến 16 tuần, sau khi chó con đã nhận được sữa đầu, cách nhau 3 đến 4 tuần.
Miễn dịch sau khi khỏi bệnh nhiễm tự nhiên hay sau khi tiêm vaccin nhắc lại có thể tồn tại đến hàng năm. Chó đã tiêm vaccin từ lâu có thể vẫn phát bệnh, khuyên tiêm phòng nhắc lại, dù cho đã có miễn dịch kéo dài bởi vaccin. Miễn dịch đối với bệnh sài sốt chó sau khi tiêm phòng nhắc lại được biết là kéo dài đến 7 năm.
Tiêm vaccin cho chó đầy đủ
Sử dụng vaccin chứa virus nhược độc cho bảo hộ ở chó trước kia chưa từng tiêm vaccin, khi tiêm truyền vaccin này vào mạch máu ít nhất 2 ngày trước khi có phơi nhiễm với CDV có độc lực, nếu tiêm vaccin này dưới da thì cần phải tiêm trước ít nhất 5 ngày. Việc tiêm mạch máu hay tiêm bắp thịt sẽ chỉ được áp dụng để tạo bảo hộ cho chó đã bị phơi nhiễm, chưa được tiêm vaccin. Việc tiêm vaccin vào mạch máu tạo bảo hộ nhanh chóng đối với bệnh sài sốt, tùy thuộc vào các cơ chế của miễn dịch cảm nhiễm, IFN hay miễn dịch qua trung gian tế bào.
Các vaccin MLV dòng Rockborn cho bảo hộ cao nhất và có khả năng gây bệnh lâm sàng do vaccin nhiều nhất. Tuy nhiên, sau khi tiêm vaccin và sau đó thử thách bằng virus có độc lực, thì chó có được “miễn dịch tinh khiết – sterile immunity”, có đặc điểm là không có nhân sao của virus hay không thay đổi hiệu giá kháng thể đã có. Ngược lại, các dòng và các chủng CDV khác của vaccin thường ít có khả năng gây bệnh lâm sàng do vaccin.
Tuy nhiên, khi những con chó đã tiêm vaccin được đem thử thách, chúng có thể bị nhiễm bởi các virus có độc lực, là chỉ thị cho thấy bảo hộ kém đầy đủ đối với bệnh lâm sàng, sự gia tăng các hiệu giá kháng thể cũng cho thấy miễn dịch này là “không tinh khiết – nonsterile”. Các nghiên cứu thử thách với một số vaccin Onderstepoort cho thấy tạo được bảo hộ kéo dài 3 năm đối với bệnh lâm sàng.
Kiểm soát môi trường
Virus sài sốt ở chó thì vô cùng nhạy cảm với các chất sát trùng thông thường. Thú bị nhiễm là nguồn virus chủ yếu, do vậy chúng phải được cách ly khỏi những con chó khỏe mạnh khác. Chó thường bài thải virus trong sự bài tiết cho 1 đến 2 tuần sau khi bệnh toàn thân cấp tính. Những hồi phục đó từ bệnh toàn thân hoặc hồi phục được phát triển sau biểu hiện thần kinh (không có bệnh toàn thân) có thể vẫn bài tiết virus.
Nguồn Bacsithuy
