Việc tiêm phòng vacxin đôi khi cũng có chứa những rủi ro. Khi một con vật bị mắc bệnh mà chúng đã được chủng ngừa, được gọi là sự thất bại của vacxin. Tuy nhiên, sự thất bại không đến từ vacxin. Đó là do phản ứng miễn dịch đối với vacxin chưa đủ. Các loại vật nuôi như: mèo, chó, gà, lợn con… trong gia đình đều có thể gặp phải hiện tượng này. Dưới đây là một số lý do chính gây bệnh ở vật nuôi mặc dù đã được tiêm chủng.
Tiêm phòng vacxin phụ thuộc vào kháng thể của con mẹ
Nguyên nhân dẫn đến thất bại của vacxin là mức độ can thiệp kháng thể từ mẹ. Ví dụ như ở loài mèo, mèo mẹ sẽ truyền các kháng thể để bảo vệ mèo con. Những kháng thể này được vận chuyển thông qua nhau thai và sữa non. Kháng thể là những phân tử protein nhỏ ngăn ngừa bệnh. Chúng được tạo ra bởi một số tế bào, gọi là “tế bào B”.
Các phân tử protein này tạo ra các phản ứng đối với các phân tử bên ngoài. Ví dụ như vi khuẩn hoặc virus. Những kháng thể này liên kết với một số phân tử protein chắc chắn trên các phân tử bên ngoài giúp vô hiệu hóa chúng.
Độ tuổi mèo con có thể được chủng ngừa hiệu quả tỷ lệ thuận với số lượng kháng thể bảo vệ mà chúng nhận từ mẹ. Mức độ kháng thể từ mẹ có trong mạch máu của mèo con cao sẽ ngăn chặn hiệu quả của vacxin. Khi mức độ kháng thể giảm xuống mức đủ thấp, khả năng miễn dịch có thể được tạo ra thông qua tiêm chủng.
Các kháng thể từ mẹ thường lưu thông trong máu của động vật sơ sinh trong một vài tuần. Khoảng thời gian từ vài ngày đến vài tuần, kháng thể từ mẹ quá thấp để bảo vệ mèo con chống lại bệnh. Tuy nhiên, lại quá cao để cho phép một vacxin hoạt động. Đây là giai đoạn rất nhạy cảm. Đây là thời điểm mà dù đã được tiêm phòng, mèo con vẫn có thể bị nhiễm bệnh.
Sự chênh lệch giữa lịch tiêm phòng vacxin và sự phơi nhiễm
Vacxin không có tác dụng phòng ngừa bệnh ngay lập tức. Nó cần vài ngày đến một tuần hoặc hơn cho cơ thể vật nuôi phản ứng với vacxin. Mức độ miễn dịch thích hợp thường chỉ đạt được sau 2 – 3 tuần mũi tiêm thứ 2.
Một con vật nhỏ dễ bị nhiễm bệnh hơn. Đặc biệt, nếu nó tiếp xúc với bệnh trước khi vacxin kích thích khả năng miễn dịch của cơ thể. Mèo con được tiêm chủng ngừa bệnh giảm bạch cầu, sau đó tiếp xúc với virus có thể phát triển bệnh vài ngày sau.
Thời gian giữa tiêm phòng vacxin và phơi nhiễm với bệnh ngắn có thể dẫn đến sự phát triển bệnh. Điều này cũng đúng nếu khoảng thời gian giữa tiêm chủng và tiếp xúc với bệnh quá dài. Một số chủng ngừa có thể bảo vệ động vật suốt đời. Một số khác, chẳng hạn như vacxin phòng bệnh bạch cầu ở mèo, chỉ có thể bảo vệ mèo trong một khoảng thời gian ngắn. Thời gian bảo vệ từ vacxin cũng khác nhau. Nó tùy thuộc vào từng loại bệnh, loại vacxin, độ tuổi tiêm chủng và hệ thống miễn dịch của từng cá thể.
Một số điểm cần lưu ý khi tiêm phòng vacxin cho vật nuôi
Vacxin chỉ chứa các chủng cụ thể của vi rus hoặc vi khuẩn gây bệnh. Một vacxin được tạo ra từ một chủng có thể không bảo vệ đầy đủ để chống lại những chủng khác. Điều này đúng với vi rus calicivirus ở mèo.
Nếu không được xử lý đúng cách, một vacxin thay đổi có thể bị vô hiệu hóa. Trường hợp này thường ít xuất hiện. Nhưng có thể xảy ra nếu vacxin tiếp xúc với tia cực tím. Hoặc nếu khoảng thời gian từ khi được tái tạo đến khi nó được sử dụng quá dài. Cũng có khi là do nó không được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp.
Vacxin được phát triển được tiêm bởi một đường nhất định. Hoặc đường mũi, tiêm dưới da hay tiêm vào bắp thịt. Nếu một loại vacxin được đi bằng con đường khác với con đường mà nó được phát triển, nó sẽ không hiệu quả và có thể gây ra thiệt hại đáng kể.
Toàn bộ liều thuốc chủng ngừa nên được tiêm cùng một lúc. Vacxin không được phát triển để cung cấp các liều khác nhau đối với những con vật có kích thước khác nhau. Ngoại trừ trong một số trường hợp, liều vacxin mũi cho mèo con được giảm.
Nếu thời gian giữa các liều vacxin quá ngắn, có thể xảy ra sự can thiệp của vacxin. Có ý kiến cho rằng, nếu có nhiều hơn một loại vacxin được đưa ra, chúng nên được tiêm cùng một lúc. Chính vì vậy, khi tiêm phòng vacxin cho vật nuôi bạn cần chú ý nhé. Đặc biệt là tiêm vacxin phòng dại cho chó mèo và cúm cho gia cầm.
Tiêm phòng vacxin phụ thuộc vào kháng thể của con mẹ
Nguyên nhân dẫn đến thất bại của vacxin là mức độ can thiệp kháng thể từ mẹ. Ví dụ như ở loài mèo, mèo mẹ sẽ truyền các kháng thể để bảo vệ mèo con. Những kháng thể này được vận chuyển thông qua nhau thai và sữa non. Kháng thể là những phân tử protein nhỏ ngăn ngừa bệnh. Chúng được tạo ra bởi một số tế bào, gọi là “tế bào B”.
Các phân tử protein này tạo ra các phản ứng đối với các phân tử bên ngoài. Ví dụ như vi khuẩn hoặc virus. Những kháng thể này liên kết với một số phân tử protein chắc chắn trên các phân tử bên ngoài giúp vô hiệu hóa chúng.
Độ tuổi mèo con có thể được chủng ngừa hiệu quả tỷ lệ thuận với số lượng kháng thể bảo vệ mà chúng nhận từ mẹ. Mức độ kháng thể từ mẹ có trong mạch máu của mèo con cao sẽ ngăn chặn hiệu quả của vacxin. Khi mức độ kháng thể giảm xuống mức đủ thấp, khả năng miễn dịch có thể được tạo ra thông qua tiêm chủng.
Các kháng thể từ mẹ thường lưu thông trong máu của động vật sơ sinh trong một vài tuần. Khoảng thời gian từ vài ngày đến vài tuần, kháng thể từ mẹ quá thấp để bảo vệ mèo con chống lại bệnh. Tuy nhiên, lại quá cao để cho phép một vacxin hoạt động. Đây là giai đoạn rất nhạy cảm. Đây là thời điểm mà dù đã được tiêm phòng, mèo con vẫn có thể bị nhiễm bệnh.
Sự chênh lệch giữa lịch tiêm phòng vacxin và sự phơi nhiễm
Vacxin không có tác dụng phòng ngừa bệnh ngay lập tức. Nó cần vài ngày đến một tuần hoặc hơn cho cơ thể vật nuôi phản ứng với vacxin. Mức độ miễn dịch thích hợp thường chỉ đạt được sau 2 – 3 tuần mũi tiêm thứ 2.
Một con vật nhỏ dễ bị nhiễm bệnh hơn. Đặc biệt, nếu nó tiếp xúc với bệnh trước khi vacxin kích thích khả năng miễn dịch của cơ thể. Mèo con được tiêm chủng ngừa bệnh giảm bạch cầu, sau đó tiếp xúc với virus có thể phát triển bệnh vài ngày sau.
Thời gian giữa tiêm phòng vacxin và phơi nhiễm với bệnh ngắn có thể dẫn đến sự phát triển bệnh. Điều này cũng đúng nếu khoảng thời gian giữa tiêm chủng và tiếp xúc với bệnh quá dài. Một số chủng ngừa có thể bảo vệ động vật suốt đời. Một số khác, chẳng hạn như vacxin phòng bệnh bạch cầu ở mèo, chỉ có thể bảo vệ mèo trong một khoảng thời gian ngắn. Thời gian bảo vệ từ vacxin cũng khác nhau. Nó tùy thuộc vào từng loại bệnh, loại vacxin, độ tuổi tiêm chủng và hệ thống miễn dịch của từng cá thể.
Một số điểm cần lưu ý khi tiêm phòng vacxin cho vật nuôi
Vacxin chỉ chứa các chủng cụ thể của vi rus hoặc vi khuẩn gây bệnh. Một vacxin được tạo ra từ một chủng có thể không bảo vệ đầy đủ để chống lại những chủng khác. Điều này đúng với vi rus calicivirus ở mèo.
Nếu không được xử lý đúng cách, một vacxin thay đổi có thể bị vô hiệu hóa. Trường hợp này thường ít xuất hiện. Nhưng có thể xảy ra nếu vacxin tiếp xúc với tia cực tím. Hoặc nếu khoảng thời gian từ khi được tái tạo đến khi nó được sử dụng quá dài. Cũng có khi là do nó không được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp.
Vacxin được phát triển được tiêm bởi một đường nhất định. Hoặc đường mũi, tiêm dưới da hay tiêm vào bắp thịt. Nếu một loại vacxin được đi bằng con đường khác với con đường mà nó được phát triển, nó sẽ không hiệu quả và có thể gây ra thiệt hại đáng kể.
Toàn bộ liều thuốc chủng ngừa nên được tiêm cùng một lúc. Vacxin không được phát triển để cung cấp các liều khác nhau đối với những con vật có kích thước khác nhau. Ngoại trừ trong một số trường hợp, liều vacxin mũi cho mèo con được giảm.
Nếu thời gian giữa các liều vacxin quá ngắn, có thể xảy ra sự can thiệp của vacxin. Có ý kiến cho rằng, nếu có nhiều hơn một loại vacxin được đưa ra, chúng nên được tiêm cùng một lúc. Chính vì vậy, khi tiêm phòng vacxin cho vật nuôi bạn cần chú ý nhé. Đặc biệt là tiêm vacxin phòng dại cho chó mèo và cúm cho gia cầm.
Nguồn Bacsithuy
