Chủ Top
Quá trình giáo dục chó con và chó trẻ có tính đến các đặc điểm về độ tuổi, có thể chia ra làm 3 thời kỳ:
Thời kỳ thứ nhất: Thời kỳ bú mẹ, trước khi cai sữa
Thời kỳ thứ hai: từ 1 đến 5 tháng tuổi cho đến 5 hoặc 6 tháng tuổi
Thời kỳ thứ ba: từ 5 đến 6 tháng tuổi cho đến 12 hoặc 18 tháng tuổi. Đây là thời kỳ giáo dục cá thể đối với chó con và chó trẻ.
Thời kỳ thứ nhất: Theo số liệu của rất nhiều nhà nghiên cứu, thì qua nhiều lần phân tích, họ đều kết luận rằng: các phản xạ và điều kiện của chó con bắt đầu được thể hiện từ ngày thứ 20 đến 25 sau khi chúng ra đời.
Các phản xạ nguyên thủy về khứu giác, về thức ăn đã xuất hiện ngay từ những ngày đầu tiên của cuộc đời chó con và các phản xạ này có bản chất điều kiện – không điều kiện. Khi hình thành các phản xạ này có mặt tất cả các cơ quan phân tích như vị giác, vận động, xúc giác, nhiệt độ và khứu giác. Nếu loại trừ khỏi tổ hợp này, chẳng hạn như kích thích về vị giác thì các phản xạ thuộc về khứu giác sẽ được tạo thành chỉ ở ngày thứ 20 hoặc 22 sau khi chó con ra đời.
Nhiệm vụ chính của việc giáo dục chó con ở thời kỳ còn bú mẹ là cho chúng làm quen với các kích thích khác nhau của môi trường xung quanh. Điều này được giảm nhẹ đi bằng việc nuôi dưỡng chó con cùng với chó mẹ, bởi vì chó con sẽ bắt chước chó mẹ phản ứng lại kích thích này hay kích thích khác. Cần tính đến một điều là các phản xạ bắt chước ở chó con lại được thể hiện ở dạng tích cực nhất.
Thời kỳ thứ hai của việc giáo dục chó con được bắt đầu ngay sau khi cai sữa cho chúng. Từng lứa chó con sẽ được nuôi dưỡng trong các chuồng thú đặc biệt có kích thước 6 x 6m. Chuồng thú được làm bằng lưới kim loại có độ cao từ 1,5 – 2m. Trong các chuồng thú cần xây các chướng ngại vật không lớn lắm dưới dạng mương rãnh và hàng rào với độ cao từ 10 – 15m, treo các miếng giẻ mềm để luyện khả năng nắm bắt. Dưới dạng đồ chơi, trong chuồng thú phải có những chiếc xương to, các mẫu dày và hàng cao su…
Cần xem xét các đặc điểm hành vi về độ tuổi của chó con. Đối với chó con từ 2 – 3 tháng tuổi hầu như vắng mặt sự ức chế bên ngoài, các phản xạ có điều kiện được hình thành cực nhanh, có thể nói là nhanh hơn so với các thời kỳ khác. Khi chó con được 25 – 40 ngày, 42 – 50 ngày kể từ khi ra đời, cũng như vậy khi chúng được 4 -5 tháng và 6-7 tháng thì sự ức chế bên ngoài tăng lên rất nhiều và điều này có liên quan đến sự hình thành lâu dài, nhất là các phản xạ mới có điều kiện. Các giao động cá thể phát triển cùng với sự hình thành các mối quan hệ có điều kiện và sự ức chế bên ngoài ở các con chó khác nhau.
Công việc về chăn nuôi, giáo dục, tập luyện chó ngày càng phức tạp hơn. Nếu như cùng với chó cái – mẹ chó con tỏ ra dũng cảm giữa các kích thích khác nhau, thì khi vắng mẹ chúng trở lên thận trọng hơn. Do đó, trong 2 – 3 ngày đầu sống vắng mẹ, chỉ nên tác động lên chó con các kích thích ít sức mạnh nhất. Ví dụ cho chó con đi dạo chơi gần trang trại chăn nuôi thì cho chúng dạo ở những nơi có số lượng các kích thích quen thuộc với chúng ít nhất.
Thời kỳ thứ ba: Từ tháng tuổi thứ 5 đến tháng tuổi thứ 6 đã có thể chuyển sang việc giáo dục cá thể đối với chó con. Lúc này phải buộc dây cương cho chó con và rèn luyện cho chúng thói quen đi bên cạnh. Tiếp tục hoàn thiện thói quen bắt giữ kiểu chộp lấy vật và phát triển tính hung dữ. Tuy nhiên, nếu phát triển tính hung dữ một cách đặc biệt mà quá sớm thì cũng không tốt lắm, bởi vì điều đó sẽ dẫn đến sự phát triển nhanh tính cáu kỉnh ở chó con.
Cần giáo dục hệ thống thần kinh vững chắc ở chó con, nghĩa là nhằm làm cho chúng phản ứng lại môi trường đa dạng xung quanh chúng một cách bình tĩnh. Cần dạy cho chó quen với những điều kiện đó một cách thích hợp để khi rơi vào những điều kiện đó, chúng cũng thích ứng được khi chúng làm nghiệp vụ, ví dụ các công trình thuộc về công nghiệp và sự ồn ào của thành phố, của bến tàu hay sự ồn ào ở các bến xe… Không được quên các đặc điểm lứa tuổi của chó khi hình thành các phản xạ có điều kiện. Các phản xạ có điều kiện thuộc về vận động, thức ăn, phòng thủ được hình thành nhanh nhất là khi chó con ở tháng tuổi thứ nhất đến tháng tuổi thứ 4. Bắt đầu từ tháng 4 đến tháng thứ 6 kể từ khi chó con ra đời, việc rèn luyện các phản xạ có điều kiện từ cơ quan phân tích thính giác thuộc về vận động, thức ăn và phòng thủ cứ chậm dần đi.
Thời kỳ thứ nhất: Thời kỳ bú mẹ, trước khi cai sữa
Thời kỳ thứ hai: từ 1 đến 5 tháng tuổi cho đến 5 hoặc 6 tháng tuổi
Thời kỳ thứ ba: từ 5 đến 6 tháng tuổi cho đến 12 hoặc 18 tháng tuổi. Đây là thời kỳ giáo dục cá thể đối với chó con và chó trẻ.
Thời kỳ thứ nhất: Theo số liệu của rất nhiều nhà nghiên cứu, thì qua nhiều lần phân tích, họ đều kết luận rằng: các phản xạ và điều kiện của chó con bắt đầu được thể hiện từ ngày thứ 20 đến 25 sau khi chúng ra đời.
Các phản xạ nguyên thủy về khứu giác, về thức ăn đã xuất hiện ngay từ những ngày đầu tiên của cuộc đời chó con và các phản xạ này có bản chất điều kiện – không điều kiện. Khi hình thành các phản xạ này có mặt tất cả các cơ quan phân tích như vị giác, vận động, xúc giác, nhiệt độ và khứu giác. Nếu loại trừ khỏi tổ hợp này, chẳng hạn như kích thích về vị giác thì các phản xạ thuộc về khứu giác sẽ được tạo thành chỉ ở ngày thứ 20 hoặc 22 sau khi chó con ra đời.
Nhiệm vụ chính của việc giáo dục chó con ở thời kỳ còn bú mẹ là cho chúng làm quen với các kích thích khác nhau của môi trường xung quanh. Điều này được giảm nhẹ đi bằng việc nuôi dưỡng chó con cùng với chó mẹ, bởi vì chó con sẽ bắt chước chó mẹ phản ứng lại kích thích này hay kích thích khác. Cần tính đến một điều là các phản xạ bắt chước ở chó con lại được thể hiện ở dạng tích cực nhất.
Thời kỳ thứ hai của việc giáo dục chó con được bắt đầu ngay sau khi cai sữa cho chúng. Từng lứa chó con sẽ được nuôi dưỡng trong các chuồng thú đặc biệt có kích thước 6 x 6m. Chuồng thú được làm bằng lưới kim loại có độ cao từ 1,5 – 2m. Trong các chuồng thú cần xây các chướng ngại vật không lớn lắm dưới dạng mương rãnh và hàng rào với độ cao từ 10 – 15m, treo các miếng giẻ mềm để luyện khả năng nắm bắt. Dưới dạng đồ chơi, trong chuồng thú phải có những chiếc xương to, các mẫu dày và hàng cao su…
Cần xem xét các đặc điểm hành vi về độ tuổi của chó con. Đối với chó con từ 2 – 3 tháng tuổi hầu như vắng mặt sự ức chế bên ngoài, các phản xạ có điều kiện được hình thành cực nhanh, có thể nói là nhanh hơn so với các thời kỳ khác. Khi chó con được 25 – 40 ngày, 42 – 50 ngày kể từ khi ra đời, cũng như vậy khi chúng được 4 -5 tháng và 6-7 tháng thì sự ức chế bên ngoài tăng lên rất nhiều và điều này có liên quan đến sự hình thành lâu dài, nhất là các phản xạ mới có điều kiện. Các giao động cá thể phát triển cùng với sự hình thành các mối quan hệ có điều kiện và sự ức chế bên ngoài ở các con chó khác nhau.
Công việc về chăn nuôi, giáo dục, tập luyện chó ngày càng phức tạp hơn. Nếu như cùng với chó cái – mẹ chó con tỏ ra dũng cảm giữa các kích thích khác nhau, thì khi vắng mẹ chúng trở lên thận trọng hơn. Do đó, trong 2 – 3 ngày đầu sống vắng mẹ, chỉ nên tác động lên chó con các kích thích ít sức mạnh nhất. Ví dụ cho chó con đi dạo chơi gần trang trại chăn nuôi thì cho chúng dạo ở những nơi có số lượng các kích thích quen thuộc với chúng ít nhất.
Thời kỳ thứ ba: Từ tháng tuổi thứ 5 đến tháng tuổi thứ 6 đã có thể chuyển sang việc giáo dục cá thể đối với chó con. Lúc này phải buộc dây cương cho chó con và rèn luyện cho chúng thói quen đi bên cạnh. Tiếp tục hoàn thiện thói quen bắt giữ kiểu chộp lấy vật và phát triển tính hung dữ. Tuy nhiên, nếu phát triển tính hung dữ một cách đặc biệt mà quá sớm thì cũng không tốt lắm, bởi vì điều đó sẽ dẫn đến sự phát triển nhanh tính cáu kỉnh ở chó con.
Cần giáo dục hệ thống thần kinh vững chắc ở chó con, nghĩa là nhằm làm cho chúng phản ứng lại môi trường đa dạng xung quanh chúng một cách bình tĩnh. Cần dạy cho chó quen với những điều kiện đó một cách thích hợp để khi rơi vào những điều kiện đó, chúng cũng thích ứng được khi chúng làm nghiệp vụ, ví dụ các công trình thuộc về công nghiệp và sự ồn ào của thành phố, của bến tàu hay sự ồn ào ở các bến xe… Không được quên các đặc điểm lứa tuổi của chó khi hình thành các phản xạ có điều kiện. Các phản xạ có điều kiện thuộc về vận động, thức ăn, phòng thủ được hình thành nhanh nhất là khi chó con ở tháng tuổi thứ nhất đến tháng tuổi thứ 4. Bắt đầu từ tháng 4 đến tháng thứ 6 kể từ khi chó con ra đời, việc rèn luyện các phản xạ có điều kiện từ cơ quan phân tích thính giác thuộc về vận động, thức ăn và phòng thủ cứ chậm dần đi.
