Chó Becgie Đức, tên quốc tế là German Shepherd (hay chó GSD), ở Pháp người ta gọi là chó Berger (nghĩa là chó chăn cừu Đức), phiên âm sang tiếng Việt thành Béc Giê hay gọi ngắn gọn là chó Béc. Đây là một giống chó rất nổi tiếng trên thế giới, nằm trong nhóm Tứ đại quốc khuyển Đức. Với phẩm chất ưu tú, giống chó Becgie được nhiều nước trên thế giới tin dùng làm chó nghiệp vụ trong lực lượng cảnh sát, quân đội hoặc bảo vệ
Ở Việt Nam, chó Becgie Đức đã xuất hiện khá lâu, từ đầu năm 1990, tuy nhiên giống chó này chỉ thực sự phổ biến sau sau năm 2000 khi bộ phim “Rex – Chú chó thám tử” được công chiếu, với nhân vật chính là chú chó Becgie thám tử tên Rex cực kỳ thông minh đã giúp cảnh sát Áo phá nhiều vụ án hóc búa. Bộ phim đã mang lại hiệu ứng tức thì ngay sau những tập đầu tiên, những người chơi chó chuyên nghiệp nhanh chóng phát sốt với giống chó này và tìm mọi cách nhập về. Giống chó Becgie Đức nhanh chóng phổ biến, bên cạnh đó còn có cả các dòng khác như Becgie Bỉ, Becgie Nga cũng rất được ưa chuộng.
Lịch sử chó Becgie
Chó Becgie là giống chó khá mới, xuất hiện lần đầu vào năm 1899, được tạo ra bởi Đại úy Max von Stephanitz, phục vụ trong lực lượng Kỵ binh Đức thời bấy giờ. Mục tiêu của ông là tạo ra giống chó ưu tú chưa từng có trước đây từ nguồn gen thuần Đức (được lai tạo từ các giống chó chỉ của Đức). Sau nhiều năm cố gắng, ông đã thành công và cho ra đời giống mới. Giống chó này thực sự khác bọt, chúng có cơ bắp mạnh mẽ, tốc độ đáng nể, trung thành, chăm chỉ và khả năng tuân thủ mệnh lệnh tuyệt đối, khiến chúng vừa thích hợp làm chó lao động, vừa thích hợp trong huấn luyện nghiệp vụ và chiến đấu.
Trong nhiều thế kỷ, người dân Đức phụ thuộc nhiều vào giống chó Rottweiler (giống chó hung dữ với cơ bắp mạnh mẽ) để vừa làm chó kéo xe, vừa làm chó chăn gia súc và trông nhà. Tuy nhiên chó rott lại không nhanh nhẹn, tính tình lại hung dữ nên khó huấn luyện, gây nhiều khó khăn với người chủ chó non tay. Nắm bắt được thực trạng này, Max von Stephanitz đã quyết định tạo ra dòng chó vừa thông minh vượt trội, vừa nhanh nhẹn mạnh mẽ để phục vụ cho mục đích chăn gia súc, bảo vệ gia đình và đàn gia súc khỏi thú dữ.
Chú chó Becgie đầu tiên trên thế giới của Max von Stephanitz tên là Horand v Grafeth. Ban đầu ông định dùng giống chó mới này cho riêng mục đích chăn cừu, tuy nhiên nước Đức nhanh chóng công nghiệp hóa và phát triển mạnh mẽ về quân sự, mục đích chăn cừu ban đầu dần trở nên không cần thiết, thay vào đó ông thấy giống chó này cực kỳ lý tưởng để phục vụ trong lực lượng quân đội và cảnh sát. Bằng những mối quan hệ quân sự của mình, ông thuyết phục được Chính phủ Đức dùng giống chó của ông làm chó nghiệp vụ chính. Trong thế chiến I, giống chó này được dùng làm chó cứu hộ, đưa thư, bảo vệ và canh gác.
Giống chó này đến Mỹ đầu thế kỷ 19 và cũng có 1 tương lai rất sáng lạn. Chúng được sử dụng rộng rãi trong các lực lượng cảnh sát và quân đội Mỹ lúc bấy giờ. Chúng được đưa sang châu Âu để chiến đấu và cứu hộ trong Thế chiến I. Các nước phe Liên minh rất ấn tượng bởi những phẩm chất của giống chó này nhưng lại thất vọng vì nguồn gốc Đức của chúng, thời bấy giờ, tất cả mọi thứ của Đức đều bị kỳ thị ở các nước phe Liên minh. Vì lý do này, tên gốc Đức (Horand v Grafeth) bị thay thế bằng tên Mỹ là Shepherd bởi AKC năm 1917. Từ German (Đức) rất nhiều năm sau mới được thêm vào để chỉ nguồn gốc Đức của giống chó này.
Sau thế chiến II, chó German Shepherd bắt đầu phổ biến ra toàn thế giới và phân hóa thành nhiều dòng khác nhau. Nổi tiếng nhất vẫn là dòng Becgie Đức, tiếp đến là Becgie Mỹ, sau đó là Pháp, Bỉ, Áo và Nga. Ở Việt Nam, người ta tin rằng những chú chó Becgie đầu tiên xuất hiện vào những năm 1950, do Pháp đem sang Việt Nam để phục vụ trong chiến tranh, tên Becgie xuất phát từ tên gọi Berger (nghĩa là Chó chăn cừu Đức) của người Pháp. Chó Becgie bắt đầu phổ biến hơn trong các lực lượng nghiệp vụ và giới chơi chó chuyên nghiệp vào đầu những năm 90, và phổ biến đến mọi tầng lớp vào khoảng năm 2005.
Đặc điểm chó Becgie thuần chủng
Chó Becgie Đức hiện đại đã trở nên rất khác so với tổ tiên ban đầu của chúng do ở phương Tây, người ta ngày càng quan tâm đế thẩm mĩ của chú chó hơn là trí thông minh và khả năng làm việc, vốn là ý tưởng ban đầu khi lai tạo để định hình lên giống chó này. Chó Becgie Đức hiện đại được coi là thuần chủng phải có các đặc điểm sau:
– Chiều cao từ 55 – 65cm, chiều cao lí tưởng nhất với chó đực trưởng thành là 63cm, và với chó cái là 60cm theo tiêu chuẩn của AKC. Cân nặng từ 22 – 40kg.
– Đầu và mặt. Đầu tròn, mặt có lông ngắn. Mõm vuông, dài, mũi to và đen. Hàm của chúng rất khỏe với chắc, vết răng cắn có hình kéo. Mắt có kích thước trung bình, thường có màu nâu sẫm. Tai dựng và rất lớn,
– Thân hình. Thân hình cơ bắp mạnh mẽ nhưng nhìn thanh thoát, đi dứng khoan thai chậm rãi. Cổ chúng dài, khi đứng hoặc đi lại thường nghểnh cao, khi chạy nhanh thì hạ xuống thấp để giảm ma sát với không khí, nguyên tắc để đạt vận tốc tối đa của chó sói.
– Màu lông. Chó Becgie Đức thuần chủng có thể có nhiều màu, phổ biến nhất là màu sẫm/đen và đỏ/đen với nhiều biến thể. Những màu lông hiếm hơn có thể là chồn đen, đen tuyền, trắng tuyền, màu gan (màu cam đậm), và lam. Màu đen tuyền và chồn đen rất hiếm và cũng được yêu thích. Trong khi đó màu lam và màu gan bị coi là các sản phẩm lỗi. Còn màu trắng tuyền sẽ bị loại ngay tức thì và bị coi là không chuẩn.
Tính cách chó Bec thuần chủng
Chó Becgie Đức là giống chó cực kỳ thông minh (chúng là giống chó thông minh thứ 3, sau Border Collie và Poodle, theo đánh giá của AKC), trung thành tuyệt đối, có khả năng chấp hành mệnh lệnh cao, đó cũng là mục đích lai tạo ban đầu của giống chó này. Những chú chó Becgie có khả năng học các mệnh lệnh đơn giản chỉ sau vài lần thực hiện, và dễ huấn luyện các mệnh lệnh khó hơn các giống chó Đức khác như Rottweiler hay Doberman.
Chó Becgie Đức cũng được đánh giá là giống chó dễ gần so với các giống chó lớn, chúng tình cảm, trung thành và rất thân thiện. Chúng là giống chó lao động nên rất thích chạy nhảy, ưa hoạt động nặng, điều này có thể khiến chúng bị tăng động nếu bị nhốt trong nhà quá lâu, tuy nhiên chúng cũng không phá phách và tìm cách “đào tẩu” như Alaska, Husky hay Samoyed. Chúng có ý thức cao trong việc bảo vệ “lãnh thổ” và tài sản của chủ và đôi khi có phần hơi thái quá.
Ở nhiều nước trên thế giới, chó Becgie bị coi là hung dữ và bị hạn chế nuôi nhốt hay nhân giống. Việc lo sợ của nhiều người là hoàn toàn có cơ sở do kích thước lớn của giống chó này, đặc biệt là bộ hàm cực khỏe, lực cắn của chúng chỉ đứng thứ 2 trong thế giới chó, 108kg, đứng trên cả Pitbull (106kg) và chỉ sau chó Rottweile (138kg). Tuy nhiên, một nghiên cứu tại Mỹ kéo dài suốt 24 năm đã cho thấy, chó Becgie không nằm trong nhóm đa số trong các vụ chó tấn công người. Và đặc biệt tấn công vô cớ thì càng ít, hầu hết các trường hợp là bảo vệ (thái quá) lãnh thổ và gia đình chủ. Việc chó Becgie được huấn luyện bài bản từ bé tấn công người gần như không được ghi nhận.
Giá chó Becgie Đức ở Việt Nam
Ở Việt Nam, giá chó Becgie Đức thuần chủng thường dao động từ 3.5 – 7 triệu với những chú chó không giấy tờ, gia phả để chưng minh nguồn gốc và độ thuần chủng. Những chú chó này đa phần là do các hộ gia đình nuôi, tự nhân giống rồi bán lại chó con. Những chú chó sinh tại Việt Nam, có giấy tờ gia phả đầy đủ do VKA cấp thường có giá từ 7 – 15 triệu, thường được bán tại các trại chó lớn hoặc các trung tâm chó nghiệp vụ.
Những chú chó nhập Thái (hầu hết có Giấy tờ của Hiệp hội chó Thái – KCT) có thể có giá từ 10 – 20 triệu, còn những chú chó nhập từ châu Âu (Đức, Nga, Bỉ, Pháp) hoặc Mỹ thường có giá không dưới 1500$ (chưa tính phí vận chuyển), và hiển nhiên có giấy tờ của Hiệp hội chó nước sở tại.
Ở Việt Nam, chó Becgie Đức đã xuất hiện khá lâu, từ đầu năm 1990, tuy nhiên giống chó này chỉ thực sự phổ biến sau sau năm 2000 khi bộ phim “Rex – Chú chó thám tử” được công chiếu, với nhân vật chính là chú chó Becgie thám tử tên Rex cực kỳ thông minh đã giúp cảnh sát Áo phá nhiều vụ án hóc búa. Bộ phim đã mang lại hiệu ứng tức thì ngay sau những tập đầu tiên, những người chơi chó chuyên nghiệp nhanh chóng phát sốt với giống chó này và tìm mọi cách nhập về. Giống chó Becgie Đức nhanh chóng phổ biến, bên cạnh đó còn có cả các dòng khác như Becgie Bỉ, Becgie Nga cũng rất được ưa chuộng.
Lịch sử chó Becgie
Chó Becgie là giống chó khá mới, xuất hiện lần đầu vào năm 1899, được tạo ra bởi Đại úy Max von Stephanitz, phục vụ trong lực lượng Kỵ binh Đức thời bấy giờ. Mục tiêu của ông là tạo ra giống chó ưu tú chưa từng có trước đây từ nguồn gen thuần Đức (được lai tạo từ các giống chó chỉ của Đức). Sau nhiều năm cố gắng, ông đã thành công và cho ra đời giống mới. Giống chó này thực sự khác bọt, chúng có cơ bắp mạnh mẽ, tốc độ đáng nể, trung thành, chăm chỉ và khả năng tuân thủ mệnh lệnh tuyệt đối, khiến chúng vừa thích hợp làm chó lao động, vừa thích hợp trong huấn luyện nghiệp vụ và chiến đấu.
Trong nhiều thế kỷ, người dân Đức phụ thuộc nhiều vào giống chó Rottweiler (giống chó hung dữ với cơ bắp mạnh mẽ) để vừa làm chó kéo xe, vừa làm chó chăn gia súc và trông nhà. Tuy nhiên chó rott lại không nhanh nhẹn, tính tình lại hung dữ nên khó huấn luyện, gây nhiều khó khăn với người chủ chó non tay. Nắm bắt được thực trạng này, Max von Stephanitz đã quyết định tạo ra dòng chó vừa thông minh vượt trội, vừa nhanh nhẹn mạnh mẽ để phục vụ cho mục đích chăn gia súc, bảo vệ gia đình và đàn gia súc khỏi thú dữ.
Chú chó Becgie đầu tiên trên thế giới của Max von Stephanitz tên là Horand v Grafeth. Ban đầu ông định dùng giống chó mới này cho riêng mục đích chăn cừu, tuy nhiên nước Đức nhanh chóng công nghiệp hóa và phát triển mạnh mẽ về quân sự, mục đích chăn cừu ban đầu dần trở nên không cần thiết, thay vào đó ông thấy giống chó này cực kỳ lý tưởng để phục vụ trong lực lượng quân đội và cảnh sát. Bằng những mối quan hệ quân sự của mình, ông thuyết phục được Chính phủ Đức dùng giống chó của ông làm chó nghiệp vụ chính. Trong thế chiến I, giống chó này được dùng làm chó cứu hộ, đưa thư, bảo vệ và canh gác.
Giống chó này đến Mỹ đầu thế kỷ 19 và cũng có 1 tương lai rất sáng lạn. Chúng được sử dụng rộng rãi trong các lực lượng cảnh sát và quân đội Mỹ lúc bấy giờ. Chúng được đưa sang châu Âu để chiến đấu và cứu hộ trong Thế chiến I. Các nước phe Liên minh rất ấn tượng bởi những phẩm chất của giống chó này nhưng lại thất vọng vì nguồn gốc Đức của chúng, thời bấy giờ, tất cả mọi thứ của Đức đều bị kỳ thị ở các nước phe Liên minh. Vì lý do này, tên gốc Đức (Horand v Grafeth) bị thay thế bằng tên Mỹ là Shepherd bởi AKC năm 1917. Từ German (Đức) rất nhiều năm sau mới được thêm vào để chỉ nguồn gốc Đức của giống chó này.
Sau thế chiến II, chó German Shepherd bắt đầu phổ biến ra toàn thế giới và phân hóa thành nhiều dòng khác nhau. Nổi tiếng nhất vẫn là dòng Becgie Đức, tiếp đến là Becgie Mỹ, sau đó là Pháp, Bỉ, Áo và Nga. Ở Việt Nam, người ta tin rằng những chú chó Becgie đầu tiên xuất hiện vào những năm 1950, do Pháp đem sang Việt Nam để phục vụ trong chiến tranh, tên Becgie xuất phát từ tên gọi Berger (nghĩa là Chó chăn cừu Đức) của người Pháp. Chó Becgie bắt đầu phổ biến hơn trong các lực lượng nghiệp vụ và giới chơi chó chuyên nghiệp vào đầu những năm 90, và phổ biến đến mọi tầng lớp vào khoảng năm 2005.
Đặc điểm chó Becgie thuần chủng
Chó Becgie Đức hiện đại đã trở nên rất khác so với tổ tiên ban đầu của chúng do ở phương Tây, người ta ngày càng quan tâm đế thẩm mĩ của chú chó hơn là trí thông minh và khả năng làm việc, vốn là ý tưởng ban đầu khi lai tạo để định hình lên giống chó này. Chó Becgie Đức hiện đại được coi là thuần chủng phải có các đặc điểm sau:
– Chiều cao từ 55 – 65cm, chiều cao lí tưởng nhất với chó đực trưởng thành là 63cm, và với chó cái là 60cm theo tiêu chuẩn của AKC. Cân nặng từ 22 – 40kg.
– Đầu và mặt. Đầu tròn, mặt có lông ngắn. Mõm vuông, dài, mũi to và đen. Hàm của chúng rất khỏe với chắc, vết răng cắn có hình kéo. Mắt có kích thước trung bình, thường có màu nâu sẫm. Tai dựng và rất lớn,
– Thân hình. Thân hình cơ bắp mạnh mẽ nhưng nhìn thanh thoát, đi dứng khoan thai chậm rãi. Cổ chúng dài, khi đứng hoặc đi lại thường nghểnh cao, khi chạy nhanh thì hạ xuống thấp để giảm ma sát với không khí, nguyên tắc để đạt vận tốc tối đa của chó sói.
– Màu lông. Chó Becgie Đức thuần chủng có thể có nhiều màu, phổ biến nhất là màu sẫm/đen và đỏ/đen với nhiều biến thể. Những màu lông hiếm hơn có thể là chồn đen, đen tuyền, trắng tuyền, màu gan (màu cam đậm), và lam. Màu đen tuyền và chồn đen rất hiếm và cũng được yêu thích. Trong khi đó màu lam và màu gan bị coi là các sản phẩm lỗi. Còn màu trắng tuyền sẽ bị loại ngay tức thì và bị coi là không chuẩn.
Tính cách chó Bec thuần chủng
Chó Becgie Đức là giống chó cực kỳ thông minh (chúng là giống chó thông minh thứ 3, sau Border Collie và Poodle, theo đánh giá của AKC), trung thành tuyệt đối, có khả năng chấp hành mệnh lệnh cao, đó cũng là mục đích lai tạo ban đầu của giống chó này. Những chú chó Becgie có khả năng học các mệnh lệnh đơn giản chỉ sau vài lần thực hiện, và dễ huấn luyện các mệnh lệnh khó hơn các giống chó Đức khác như Rottweiler hay Doberman.
Chó Becgie Đức cũng được đánh giá là giống chó dễ gần so với các giống chó lớn, chúng tình cảm, trung thành và rất thân thiện. Chúng là giống chó lao động nên rất thích chạy nhảy, ưa hoạt động nặng, điều này có thể khiến chúng bị tăng động nếu bị nhốt trong nhà quá lâu, tuy nhiên chúng cũng không phá phách và tìm cách “đào tẩu” như Alaska, Husky hay Samoyed. Chúng có ý thức cao trong việc bảo vệ “lãnh thổ” và tài sản của chủ và đôi khi có phần hơi thái quá.
Ở nhiều nước trên thế giới, chó Becgie bị coi là hung dữ và bị hạn chế nuôi nhốt hay nhân giống. Việc lo sợ của nhiều người là hoàn toàn có cơ sở do kích thước lớn của giống chó này, đặc biệt là bộ hàm cực khỏe, lực cắn của chúng chỉ đứng thứ 2 trong thế giới chó, 108kg, đứng trên cả Pitbull (106kg) và chỉ sau chó Rottweile (138kg). Tuy nhiên, một nghiên cứu tại Mỹ kéo dài suốt 24 năm đã cho thấy, chó Becgie không nằm trong nhóm đa số trong các vụ chó tấn công người. Và đặc biệt tấn công vô cớ thì càng ít, hầu hết các trường hợp là bảo vệ (thái quá) lãnh thổ và gia đình chủ. Việc chó Becgie được huấn luyện bài bản từ bé tấn công người gần như không được ghi nhận.
Giá chó Becgie Đức ở Việt Nam
Ở Việt Nam, giá chó Becgie Đức thuần chủng thường dao động từ 3.5 – 7 triệu với những chú chó không giấy tờ, gia phả để chưng minh nguồn gốc và độ thuần chủng. Những chú chó này đa phần là do các hộ gia đình nuôi, tự nhân giống rồi bán lại chó con. Những chú chó sinh tại Việt Nam, có giấy tờ gia phả đầy đủ do VKA cấp thường có giá từ 7 – 15 triệu, thường được bán tại các trại chó lớn hoặc các trung tâm chó nghiệp vụ.
Những chú chó nhập Thái (hầu hết có Giấy tờ của Hiệp hội chó Thái – KCT) có thể có giá từ 10 – 20 triệu, còn những chú chó nhập từ châu Âu (Đức, Nga, Bỉ, Pháp) hoặc Mỹ thường có giá không dưới 1500$ (chưa tính phí vận chuyển), và hiển nhiên có giấy tờ của Hiệp hội chó nước sở tại.
Nguồn: PetCanh
