Sốc nhiệt, đột quỵ nhiệt, tăng thân nhiệt cấp tính, bị say nắng… là những từ người nuôi chó hay nghe và hay nhắc đến trong những ngày trời nóng như đổ lửa hiện nay. Đúng là trời siêu nóng thật, con người chúng ta với cơ chế “toát mồ hôi” là cơ chế hạ nhiệt hiệu quả nhất hành tinh mà còn thấy noóng kinh hoàng, nữa là loài chó chỉ có khả năng giải phóng nhiệt hạn chế hơn nhiều bằng cách… thở hổn hển trong vô vọng. Tình trạng sốc nhiệt thì có thể gây tử vong, còn mùa hè thì mới chỉ bắt đầu thôi, bây giờ là thời điểm thích hợp để chúng ta sớm bổ sung các kinh nghiệm chăm sóc chó trong mùa hè để tránh hoàn toàn các nguy cơ sốc nhiệt.
Xin lưu ý: Thời điểm từ tháng 6 đến đầu tháng 8, chó mèo rất hay bị sốc nhiệt, nhất là các giống chó ngoại và các trung tâm thú y tiếp đón nhiều khách điều trị chó bị sốc nhiệt hơn.
1/ Cách loài chó hạ nhiệt độ cơ thể và giảm nóng:
Những cơ chế làm mát cho chó không đủ hiệu quả để đối phó với nhiệt độ cao và ánh nắng thiêu đốt trong mùa hè đặc biệt nắng nóng như những ngày gần đây, đáng lo ngại hơn với những chú chó lông dày.
2/ Các dấu hiệu sốc nhiệt ở loài chó.
Sốc nhiệt thường gặp ở những chú chó già, chó thừa cân / béo phì, hoặc các giống có mặt phẳng như Pug, chó Bull, hay những giống chó không quen thuộc với khí hậu nóng ở Việt Nam như Sam, Husky, Alaska.
Ngoài ra, chó phải vận động quá mức trong điều kiện thời tiết nóng hoặc dưới ánh nắng mặt trời cũng có nguy cơ bị sốc nhiệt – trường hợp này vô cùng nguy hiểm.
Những giống chó lông dày, mũi ngắn hoặc những con bị các chứng như liệt thanh quản hoặc béo phì đều dễ bị say nắng.
5/ Xử lý ngay khi chó bị say nắng hoặc sốc nhiệt.
Kĩ thuật làm mát cho chó sử dụng cồn isopropyl khi nhiệt độ cơ thể chó quá 39°C.
Dùng bông gòn thấm cồn rồi lau hết phần đệm da dưới 4 chân chó, lau háng và khu nách phía dưới 2 chân trước, cồn bay hơi giúp tăng khả năng hạ nhiệt cho chó.
Đây là những điều cần làm ngay lập tức khi phát hiện chó có biểu hiện say nắng để tránh sốc nhiệt và xa hơn là ngăn ảnh hưởng đến tính mạng do sốc nhiệt.
Bước 1: Di chuyển chó khỏi môi trường nắng nóng.
Ngay lập tức đưa chó vào nơi râm mát. Ít nhất thì có tán cây, mái hiên che hoặc gần nguồn nước và không bị ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Nếu có thể thì nên đưa chó tới chỗ có quạt để làm mát hiệu quả cho chó.
Bước 2: Giảm dần nhiệt độ cơ thể chó.
Tìm vòi nước, mở vòi cho xả hết lượng nước nóng có ở trong vòi. Khi thấy nước đã mát, lấy một khăn tắm rộng vừa thân mình chó, làm ướt khăn hoàn toàn và đắp lên người chó để che hết toàn bộ mình chó (từ vai đến đuôi) – hoặc quấn một vòng quanh thân chó. Tiếp tục để chó nằm yên dưới vòi nước và mở vòi bé để nước liên tục chảy xuống chiếc khăn và thấm vào mình chó.
Bước 3: Hạ nhiệt toàn thân ngay lập tức.
Nếu bạn có chậu đủ lớn, lấy nước đầy chậu và cho chó ngâm mình trong chậu nước ngẩng đầu ra ngoài chậu, nếu chỉ có vòi nước hoặc vòi sen thì có thể để chó nằm dưới vòi nước, lấy tay dẫn nước chảy xuống toàn bộ cơ thể của chó, nhất là khu vực gáy phía sau đầu và cổ.
Khi làm mát cho chó bằng vòi nước, lấy tay vuốt ngược chiều bộ lông chó khắp khu vực gáy, cổ, và trên lưng để giúp nước ngấm vào da giúp chó mát hơn.
Bước 4: Cung cấp nước sạch – nước mát cho chó uống thoải mái để hạ nhiệt cơ thể.
Chú ý:
Đo nhiệt độ thực tràng là phương pháp được khuyên dùng.
Bước 1: Kéo dựng đuôi chó lên.
Bước 2: Nếu có nhiệt kế điện tử bạn kề gần vào hậu môn của chó và đo thì sẽ chính xác nhất. Nếu nhà chỉ có nhiệt kế thủy ngân thông thường, bạn bôi trơn đầu đo của nhiệt kế bằng dầu ăn, rồi đưa đầu nhiệt kế vào lỗ hậu môn và chờ khoảng 2 phút để có nhiệt độ chính xác.
Đo nhiệt độ thực tràng mỗi 5 phút và thực hiện hạ nhiệt cơ thể cho chó cho đến khi nhiệt độ cơ thể giảm xuống mức bình thường – dưới 39 độ.
Như vậy bạn đã nắm được toàn bộ quá trình xử lý cún bị sốc nhiệt hay say nắng trong mùa hè trời quá nóng. Quá trình giúp chó giảm thân nhiệt trên đây hoàn toàn đầy đủ và không cần tới sự trợ giúp từ bác sĩ thú y, cún nhà bạn sẽ trở lại bình thường và không có gì đáng lo lắng khi thân nhiệt giảm xuống dưới mức 39 độ.
7/ Tránh sốc nhiệt cho chó.
Đặc biệt chú ý:
Chó đã từng bị say nắng hay sốc nhiệt càng dễ có khả năng bị lại khi rơi vào hoàn cảnh tương tự. Vì thế, bạn cần hết sức đề phòng và chủ động thực hiện phòng ngừa, bảo vệ theo đề cập ở trên khi chó nhà mình đã từng bị sốc nhiệt!
Xin lưu ý: Thời điểm từ tháng 6 đến đầu tháng 8, chó mèo rất hay bị sốc nhiệt, nhất là các giống chó ngoại và các trung tâm thú y tiếp đón nhiều khách điều trị chó bị sốc nhiệt hơn.
1/ Cách loài chó hạ nhiệt độ cơ thể và giảm nóng:
- Chó không đổ mồ hôi như loài người.
- …Tuyến mồ hôi ở bàn chân góp phần giúp tản nhiệt cho cơ thể một cách rất hạn chế.
- …Thở hổn hển để giảm nhiệt.
-> Chó có bị say nắng không?
Những cơ chế làm mát cho chó không đủ hiệu quả để đối phó với nhiệt độ cao và ánh nắng thiêu đốt trong mùa hè đặc biệt nắng nóng như những ngày gần đây, đáng lo ngại hơn với những chú chó lông dày.
- Say nắng, tăng thân nhiệt dẫn đến sốc nhiệt và khiến chó có các thể hiện dễ nhận thấy như:
- Thở dốc, thở hổn hển gấp gáp.
- Lưỡi đỏ tươi và nướu nhạt đi.
- Chảy nhiều nước dãi đặc.
- Lười vận động hoặc không thể đi lại do quá nóng.
- Nhiệt độ cơ thể tăng trên 39°C.
- Nôn mửa.
- Nướu lợi chuyển sang đỏ tươi rồi thẫm hơn.
- Thở mệt nhọc, khò khè.
- Nằm một chỗ và loạng choạng mất phương hướng khi phải đứng dậy.
- Hôn mê – mất ý thức (bạn vỗ nhẹ, lay nhẹ nhưng chó không mở mắt hoặc không có phản ứng gì).
Sốc nhiệt thường gặp ở những chú chó già, chó thừa cân / béo phì, hoặc các giống có mặt phẳng như Pug, chó Bull, hay những giống chó không quen thuộc với khí hậu nóng ở Việt Nam như Sam, Husky, Alaska.
Ngoài ra, chó phải vận động quá mức trong điều kiện thời tiết nóng hoặc dưới ánh nắng mặt trời cũng có nguy cơ bị sốc nhiệt – trường hợp này vô cùng nguy hiểm.
Những giống chó lông dày, mũi ngắn hoặc những con bị các chứng như liệt thanh quản hoặc béo phì đều dễ bị say nắng.
5/ Xử lý ngay khi chó bị say nắng hoặc sốc nhiệt.
Kĩ thuật làm mát cho chó sử dụng cồn isopropyl khi nhiệt độ cơ thể chó quá 39°C.
Dùng bông gòn thấm cồn rồi lau hết phần đệm da dưới 4 chân chó, lau háng và khu nách phía dưới 2 chân trước, cồn bay hơi giúp tăng khả năng hạ nhiệt cho chó.
Đây là những điều cần làm ngay lập tức khi phát hiện chó có biểu hiện say nắng để tránh sốc nhiệt và xa hơn là ngăn ảnh hưởng đến tính mạng do sốc nhiệt.
Bước 1: Di chuyển chó khỏi môi trường nắng nóng.
Ngay lập tức đưa chó vào nơi râm mát. Ít nhất thì có tán cây, mái hiên che hoặc gần nguồn nước và không bị ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Nếu có thể thì nên đưa chó tới chỗ có quạt để làm mát hiệu quả cho chó.
Bước 2: Giảm dần nhiệt độ cơ thể chó.
Tìm vòi nước, mở vòi cho xả hết lượng nước nóng có ở trong vòi. Khi thấy nước đã mát, lấy một khăn tắm rộng vừa thân mình chó, làm ướt khăn hoàn toàn và đắp lên người chó để che hết toàn bộ mình chó (từ vai đến đuôi) – hoặc quấn một vòng quanh thân chó. Tiếp tục để chó nằm yên dưới vòi nước và mở vòi bé để nước liên tục chảy xuống chiếc khăn và thấm vào mình chó.
Bước 3: Hạ nhiệt toàn thân ngay lập tức.
Nếu bạn có chậu đủ lớn, lấy nước đầy chậu và cho chó ngâm mình trong chậu nước ngẩng đầu ra ngoài chậu, nếu chỉ có vòi nước hoặc vòi sen thì có thể để chó nằm dưới vòi nước, lấy tay dẫn nước chảy xuống toàn bộ cơ thể của chó, nhất là khu vực gáy phía sau đầu và cổ.
Khi làm mát cho chó bằng vòi nước, lấy tay vuốt ngược chiều bộ lông chó khắp khu vực gáy, cổ, và trên lưng để giúp nước ngấm vào da giúp chó mát hơn.
Bước 4: Cung cấp nước sạch – nước mát cho chó uống thoải mái để hạ nhiệt cơ thể.
Chú ý:
- Không bắt ép chó phải uống nước, không cho chó uống nước lạnh – chỉ cần để nước ở cạnh để có thể uống bất cứ khi nào nó thích.
- Nếu cho chó ngâm mình vào chậu nước, cần chú ý giữ mũi chó ngẩng lên cao để ngăn dính nước.
- Không dùng nước quá lạnh hoặc nước đá khi xử lý chó bị sốc nhiệt.
- Khi chó không có những biểu hiện bị sốc nhiệt nặng, hạ nhiệt cho chó một cách từ từ sẽ tốt hơn hạ nhiệt gấp, ở đây bạn có thể bỏ qua bước 2 để hạ nhiệt khẩn cấp ngay tức khắc, nhưng hạ nhiệt độ quá nhanh không được bác sĩ thú y toàn thế giới khuyến khích vì nó không hoàn toàn tốt.
- Dừng làm mát khi nhiệt độ cơ thể chó giảm xuống dưới 39°C.
Đo nhiệt độ thực tràng là phương pháp được khuyên dùng.
Bước 1: Kéo dựng đuôi chó lên.
Bước 2: Nếu có nhiệt kế điện tử bạn kề gần vào hậu môn của chó và đo thì sẽ chính xác nhất. Nếu nhà chỉ có nhiệt kế thủy ngân thông thường, bạn bôi trơn đầu đo của nhiệt kế bằng dầu ăn, rồi đưa đầu nhiệt kế vào lỗ hậu môn và chờ khoảng 2 phút để có nhiệt độ chính xác.
Đo nhiệt độ thực tràng mỗi 5 phút và thực hiện hạ nhiệt cơ thể cho chó cho đến khi nhiệt độ cơ thể giảm xuống mức bình thường – dưới 39 độ.
Như vậy bạn đã nắm được toàn bộ quá trình xử lý cún bị sốc nhiệt hay say nắng trong mùa hè trời quá nóng. Quá trình giúp chó giảm thân nhiệt trên đây hoàn toàn đầy đủ và không cần tới sự trợ giúp từ bác sĩ thú y, cún nhà bạn sẽ trở lại bình thường và không có gì đáng lo lắng khi thân nhiệt giảm xuống dưới mức 39 độ.
7/ Tránh sốc nhiệt cho chó.
- Cắt tỉa lông cho chó khi trời nắng – nếu tự tỉa lông cho chó tại nhà, bạn cần đảm bảo lớp lông còn lại dài khoảng 3 – 5cm.
- Tránh cho chó ra ngoài đường hoặc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng trong những ngày trời nắng nóng.
- Luôn để sẵn nước mát ở trong khu vực râm mát mà chó dễ dàng uống bất cứ lúc nào, thậm chí để nhiều bát nước để tránh tình trạng chó uống hết nước do trời quá nóng.
- Nếu bạn phải để chó ở ngoài sân khi trời nắng nóng, hãy để sẵn chậu nước lớn trong bóng râm để chó có thể tìm cách hạ nhiệt khi cần.
- Hết sức tránh đưa chó ra ngoài nắng trong thời gian buổi trưa, đầu giờ chiều là khoảng thời gian có thể nắng nóng nhất trong ngày.
- Khi có điều kiện ở nhà mà chó phải ở nơi nắng nóng, không quạt hay điều hòa và không đủ bóng râm, chủ nuôi có thể chuẩn bị những miếng hoa quả để ngăn mát tủ lạnh như dưa hấu, táo, dâu tây và thỉnh thoảng thưởng cho chó như một biện pháp giảm nhiệt và bồi dưỡng cơ thể. Thậm chí khi trời quá nóng, bạn cũng có thể vứt thẳng cục đá to cho chó nghịch.
Đặc biệt chú ý:
Chó đã từng bị say nắng hay sốc nhiệt càng dễ có khả năng bị lại khi rơi vào hoàn cảnh tương tự. Vì thế, bạn cần hết sức đề phòng và chủ động thực hiện phòng ngừa, bảo vệ theo đề cập ở trên khi chó nhà mình đã từng bị sốc nhiệt!
