Chúng tôi thường xuyên nhận được những câu hỏi đại khái như: “Mèo có giấy tờ là như thế nào? Người ta nói nó là mèo thuần chủng có đúng không? Mèo này là giống gì?…”
Thực ra những câu hỏi này khá là khó để trả lời một cách xác đáng. Mà đúng với mong muốn của người hỏi là mèo này có thuần không, là giống gì. Bởi vì khái niệm mèo thuần chủng hiện nay đang được sử dụng quá từa lưa.
Quan niệm của chúng tôi và của tất cả các sách vở liên quan thì mèo thuần chủng là Pedigreed cats. Chứ không đơn giản chỉ là Purebred cats.
Mèo thuần chủng, mèo có giấy tờ là như thế nào?
Mèo thuần chủng, mèo có giấy tờ quốc tế (Pedigreed cats) hiểu một cách đơn giản là một bé mèo được đăng ký tại một hiệp hội mèo để đảm bảo về lai lịch của bé. Nhà nhân giống đảm bảo với hiệp hội rằng bé mèo được sinh ra bởi mẹ A và bố B. Và cả bố và mẹ của bé đều là những bé mèo thuần chủng cùng giống. Hoặc khác giống nhưng trong danh sách được phép Cross breeding có giấy tờ quốc tế của hiệp hội. Nếu mèo bố mẹ không thuộc cùng một chủ sở hữu. Thì chủ nhân của mèo bố mẹ phải cùng kí vào bản đăng ký để xác nhận mèo thuần chủng.
Kết quả của quá trình lịch sử này, qua rất nhiều thế hệ, kiểm tra, xác nhận, đảm bảo quy cách nhân giống đã tạo nên mèo thuần chủng, mèo có giấy tờ quốc tế. Đó là chứng nhận rõ ràng nhất, uy tín nhất rằng bé mèo đó đúng là mèo thuần chủng có giống xác định.
Các bạn có thể thường xuyên nghe thấy một người nào đó nói rằng anh ta có mèo thuần chủng. Như mèo Ba Tư thuần chủng, mèo Anh thuần chủng. Nhưng nói thật là trừ khi bé mèo đó được đăng ký hay mèo có giấy tờ của một hiệp hội Quốc Tế… Thì bé mèo mà anh bạn đó nhắc đến chỉ có thể là một bé mèo trông giống như mèo Ba Tư hay mèo Anh mà thôi.
CFA, FIFe, TICA, GCFA là những hiệp hội chứng nhận mèo có giấy tờ uy tín
Một cách rõ ràng thì bạn không thể nào biết chắc chắn một bé mèo có là mèo thuần chủng hoặc mèo có giấy tờ hay không. Trừ khi chúng có gia phả, giấy chứng nhận quốc tế từ các hiệp hội uy tín như CFA, FIFe, TICA, GCFA…
Đó cũng là lý do tại sao mà người ta dùng từ Pedigreed cats mèo thuần chủng có giấy tờ Quốc tế. Chính xác hơn là Purebred cats (mèo thuần chủng).
Vậy nên nếu bé mèo đó không có phả quốc tế thì bé đó chỉ có thể trông giống như mèo xxx thôi nhé. Và không có chuyện bây giờ mà mèo Exotic là con của mèo Ba tư và mèo Anh/Mỹ lông ngắn đâu. Giai đoạn lai tạo giống đó qua lâu rồi.
Ban đầu chẳng con mèo nào có tờ giấy nào để giắt theo như bây giờ cả. Nhưng những người nuôi mèo nhận ra việc nhân giống mèo, phát triển và đi show mèo cần phải được quy củ hơn. Để dễ dàng tra cứu tiểu sử của từng con. Và quá trình hoàn thiện giống có thể được lưu lại một cách cụ thể. Nên các hiệp hội mèo được ra đời để lưu trữ đăng ký, thông tin nguồn gốc của mèo cũng như là nơi giao lưu, học hỏi thi đấu (qua các seminar và cat show).
Lịch sử hình thành các hiệp hội mèo thuần chủng
Hệ thống đăng ký mèo đầu tiên được thiết lập tại Anh vào năm 1887 dưới tên National Cat Club. Sau đó tại Anh cũng có thêm một club nữa làm việc này được nhen nhúm năm 1989 tên là Cat Club. Chính thức hoạt động năm 1903 và sau được thay thế tên thành Cat Fanciers Association. Mèo chỉ có thể được đăng ký dưới một trong hai hiệp hội trên. Tuy nhiên vào năm 1910, chính phủ liên hiệp Anh đưa việc đăng ký mèo vào khuôn khổ. Nên hai hiệp hội trên được sát nhập thành Governing Council of the Cat Fancy (GCCF).
Sau khi National Cat Club ở Anh được thành lập tại Mỹ. Năm 1899 một tổ chức khác cũng ra đời với tên: Chicago Cat Club. Tiếp theo là Beresford Cat Club đặt theo tên breeder Lady Marcus Beresford). Tới năm 1906, American Cat Association trở thành hiệp hội đăng ký mèo chính ở Mỹ. Tới năm 1908 hiệp hội này đổi tên thành The Cat Fancier’s Association Inc (CFA). Không giống như ở Anh, mèo có thể đăng ký ở nhiều hiệp hội khác nhau.
Nơi khởi thủy của mèo có giấy tờ, hay còn gọi là mèo thuần chủng
Ý tưởng về việc thành lập một liên đoàn mèo châu Âu được nhen nhóm bởi Madame Marguérite (Miggy) Ravel. Sau đó đã trở thành hiện thực sau cuộc họp ở Paris năm 1949 giữa Royal Cat Society of Flanders, French Cat Federation và Italian Cat Society. Fédération Internationale Féline d’Europe (FIFE) ra đời. Sau một thời gian dài phát triển, mở rộng ra thế giới thì tới năm 1972. FIFe sát nhập thêm Brazil và từ đó. FIFe đã trở thành viết tắt của Fédération Internationale Féline thôi – liên đoàn mèo Thế Giới.
Cho tới ngày nay thì đã có thêm rất nhiều hiệp hội, câu lạc bộ đăng ký mèo trên thế giới ra đời. Cả ở tầm quốc gia và tầm quốc tế. Mỗi hiệp hội có cách đăng ký, hoạt động và show khác nhau. Nhưng tất cả đều nhằm mục đích quản lý việc nhân giống chuyên nghiệp, hỗ trợ công nhận giống mới. Nâng cao chất lượng giống cũng như tạo sân chơi cho những người yêu mèo.
Hành trình đưa mèo sinh sản tại Việt Nam có được giấy chứng nhận Quốc Tế
Nhân sự kiện mọi người thắc mắc về câu hỏi Hiệp hội nào, mèo có giấy tờ có giá trị không. Chúng tôi xin được nói qua về các hiệp hội và những suy nghĩ của mình cách đây 6-7 năm khi lựa chọn hiệp hội để đăng ký mèo. Cũng như suy nghĩ về một sân chơi chung cho mèo thuần chủng sinh sản tại Việt Nam.
CFA thành lập năm 1906 tại Mỹ. FIFe thành lập năm 1949 tại Pháp. TICA thành lập năm 1979 tại Mỹ. WCF thành lập năm 1988 tại Brazil. Nói thật chỉ nhìn những thông tin trên người thông minh một chút cũng có thể suy ra được cái gì đó rồi. Nên chúng tôi thật không hiểu tại sao có người bảo giấy TICA không giá trị bằng giấy WCF. Hay giấy TICA không có giá trị được. Tuy nhiên vấn đề này chúng tôi sẽ nói ở kỳ sau. Kỳ này nói về lựa chọn hiệp hội trước.
Về đặc điểm các hiệp hội mèo có giấy tờ
CFA là hiệp hội khó nhất trong vấn đề gene. FIFe là hiệp hội khó nhất về vấn đề tiêu chuẩn nhân giống và đạo đức nhân giống. Đương nhiên cũng rất khó trong việc gene. TICA là hiệp hội công nhận nhiều giống mèo nhất trên thế giới. Vì 2 bạn CFA và FIFe rất khó trong vấn đề gene nên muốn xét duyệt giống mới cực lâu. Và các bạn ý cũng rất khó trong việc chấp nhận màu mới. WCF thì được thành lập ra với mong muốn “dân chủ” hơn một chút nên về các điều luật. Và công nhận giống đôi khi còn thoáng hơn cả TICA.
So sánh các hiệp hội mèo thuần chủng quốc tế
FIFe và WCF là hai hiệp hội hoạt động theo mô hình club. Lúc đó ờ Việt Nam số người nhân giống mèo thuần chủng đếm chưa hết số ngón trên một bàn tay thì làm sao mà hoạt động kiểu club được. Như vậy muốn làm giấy phải gửi ra nước ngoài dưới danh nghĩa thành viên của club đó rất mệt. Vậy còn lại CFA và TICA hoạt động theo mô hình quản lý tập trung tại Mỹ sẽ thuận lợi hơn cho những cá nhân nhỏ lẻ ở thời điểm bấy giờ.
CFA hay TICA, một câu hỏi nữa lại được đặt ra. CFA là hiệp hội rất khó, với dòng mèo Ba tư cần phải có gia phả 8 đời mới có thể chuyển sang CFA. Các dòng mèo khác cần 5 đời. Trong khi ở TICA muốn chuyển bất cứ giống nào chỉ cần 3 đời. CFA cũng công nhận ít màu, ít giống hơn TICA, WCF rất nhiều. Ngoài ra CFA là sân chơi mạnh nhất thế giới của dòng mèo Ba tư và Exotic. Ở các nước châu Á, CFA mạnh hơn hẳn các hiệp hội khác cũng là một lý do nữa để còn mang mèo sang láng giềng thi cho dễ. CFA mạnh và phổ rộng là điều dễ hiểu vì là hiệp hội có lịch sử lâu đời nhất trong 4 hiệp hội kể trên.
Lựa chọn nào phù hợp cho người nhân giống mèo thuần chủng tại Việt Nam
Một bộ phận breeder khác, nhân giống mèo Anh ở VN lại đăng ký mèo tại TICA. Chứ không phải CFA dù các trại Ba tư, Exotic đi trước đã chọn CFA, tại sao? Rất đơn giản, vì họ có cả anh lông dài. Còn CFA và FIFe thì không công nhận anh lông dài. Nếu theo CFA hay FIFe, trong 1 đàn anh lông ngắn nhỡ đẻ ra con anh lông dài thì thôi không đăng ký được luôn. Chỉ có thể là pet.
Nhưng nếu ở TICA hay WCF thì không vấn đề gì. Mèo Anh lông dài được công nhận là một giống. Và mèo con lông dài sinh ra từ hai mèo anh lông dài hay từ hai mèo anh lông ngắn. Hay từ anh lông ngắn và anh lông dài đều được chấp nhận đăng ký là mèo anh lông dài. Nên TICA là lựa chọn duy nhất cho những breeder tiên phong nhân giống Anh lông dài tại VN. Lựa chọn duy nhất nhưng là lựa chọn rất tốt đó nha.
Với mục đích giúp các bạn yêu mèo có một sân chơi chuyên nghiệp với các kiến thức đúng về mèo. Nếu bạn mong muốn biết thêm và tìm hiểu sâu hơn về mèo thì hãy comment bên dưới để nhận được những thông tin mới nhất nhé – Nguyễn Kiều Ngọc (st).
Thực ra những câu hỏi này khá là khó để trả lời một cách xác đáng. Mà đúng với mong muốn của người hỏi là mèo này có thuần không, là giống gì. Bởi vì khái niệm mèo thuần chủng hiện nay đang được sử dụng quá từa lưa.
Quan niệm của chúng tôi và của tất cả các sách vở liên quan thì mèo thuần chủng là Pedigreed cats. Chứ không đơn giản chỉ là Purebred cats.
Mèo thuần chủng, mèo có giấy tờ là như thế nào?
Mèo thuần chủng, mèo có giấy tờ quốc tế (Pedigreed cats) hiểu một cách đơn giản là một bé mèo được đăng ký tại một hiệp hội mèo để đảm bảo về lai lịch của bé. Nhà nhân giống đảm bảo với hiệp hội rằng bé mèo được sinh ra bởi mẹ A và bố B. Và cả bố và mẹ của bé đều là những bé mèo thuần chủng cùng giống. Hoặc khác giống nhưng trong danh sách được phép Cross breeding có giấy tờ quốc tế của hiệp hội. Nếu mèo bố mẹ không thuộc cùng một chủ sở hữu. Thì chủ nhân của mèo bố mẹ phải cùng kí vào bản đăng ký để xác nhận mèo thuần chủng.
Kết quả của quá trình lịch sử này, qua rất nhiều thế hệ, kiểm tra, xác nhận, đảm bảo quy cách nhân giống đã tạo nên mèo thuần chủng, mèo có giấy tờ quốc tế. Đó là chứng nhận rõ ràng nhất, uy tín nhất rằng bé mèo đó đúng là mèo thuần chủng có giống xác định.
Các bạn có thể thường xuyên nghe thấy một người nào đó nói rằng anh ta có mèo thuần chủng. Như mèo Ba Tư thuần chủng, mèo Anh thuần chủng. Nhưng nói thật là trừ khi bé mèo đó được đăng ký hay mèo có giấy tờ của một hiệp hội Quốc Tế… Thì bé mèo mà anh bạn đó nhắc đến chỉ có thể là một bé mèo trông giống như mèo Ba Tư hay mèo Anh mà thôi.
CFA, FIFe, TICA, GCFA là những hiệp hội chứng nhận mèo có giấy tờ uy tín
Một cách rõ ràng thì bạn không thể nào biết chắc chắn một bé mèo có là mèo thuần chủng hoặc mèo có giấy tờ hay không. Trừ khi chúng có gia phả, giấy chứng nhận quốc tế từ các hiệp hội uy tín như CFA, FIFe, TICA, GCFA…
Đó cũng là lý do tại sao mà người ta dùng từ Pedigreed cats mèo thuần chủng có giấy tờ Quốc tế. Chính xác hơn là Purebred cats (mèo thuần chủng).
Vậy nên nếu bé mèo đó không có phả quốc tế thì bé đó chỉ có thể trông giống như mèo xxx thôi nhé. Và không có chuyện bây giờ mà mèo Exotic là con của mèo Ba tư và mèo Anh/Mỹ lông ngắn đâu. Giai đoạn lai tạo giống đó qua lâu rồi.
Ban đầu chẳng con mèo nào có tờ giấy nào để giắt theo như bây giờ cả. Nhưng những người nuôi mèo nhận ra việc nhân giống mèo, phát triển và đi show mèo cần phải được quy củ hơn. Để dễ dàng tra cứu tiểu sử của từng con. Và quá trình hoàn thiện giống có thể được lưu lại một cách cụ thể. Nên các hiệp hội mèo được ra đời để lưu trữ đăng ký, thông tin nguồn gốc của mèo cũng như là nơi giao lưu, học hỏi thi đấu (qua các seminar và cat show).
Lịch sử hình thành các hiệp hội mèo thuần chủng
Hệ thống đăng ký mèo đầu tiên được thiết lập tại Anh vào năm 1887 dưới tên National Cat Club. Sau đó tại Anh cũng có thêm một club nữa làm việc này được nhen nhúm năm 1989 tên là Cat Club. Chính thức hoạt động năm 1903 và sau được thay thế tên thành Cat Fanciers Association. Mèo chỉ có thể được đăng ký dưới một trong hai hiệp hội trên. Tuy nhiên vào năm 1910, chính phủ liên hiệp Anh đưa việc đăng ký mèo vào khuôn khổ. Nên hai hiệp hội trên được sát nhập thành Governing Council of the Cat Fancy (GCCF).
Sau khi National Cat Club ở Anh được thành lập tại Mỹ. Năm 1899 một tổ chức khác cũng ra đời với tên: Chicago Cat Club. Tiếp theo là Beresford Cat Club đặt theo tên breeder Lady Marcus Beresford). Tới năm 1906, American Cat Association trở thành hiệp hội đăng ký mèo chính ở Mỹ. Tới năm 1908 hiệp hội này đổi tên thành The Cat Fancier’s Association Inc (CFA). Không giống như ở Anh, mèo có thể đăng ký ở nhiều hiệp hội khác nhau.
Nơi khởi thủy của mèo có giấy tờ, hay còn gọi là mèo thuần chủng
Ý tưởng về việc thành lập một liên đoàn mèo châu Âu được nhen nhóm bởi Madame Marguérite (Miggy) Ravel. Sau đó đã trở thành hiện thực sau cuộc họp ở Paris năm 1949 giữa Royal Cat Society of Flanders, French Cat Federation và Italian Cat Society. Fédération Internationale Féline d’Europe (FIFE) ra đời. Sau một thời gian dài phát triển, mở rộng ra thế giới thì tới năm 1972. FIFe sát nhập thêm Brazil và từ đó. FIFe đã trở thành viết tắt của Fédération Internationale Féline thôi – liên đoàn mèo Thế Giới.
Cho tới ngày nay thì đã có thêm rất nhiều hiệp hội, câu lạc bộ đăng ký mèo trên thế giới ra đời. Cả ở tầm quốc gia và tầm quốc tế. Mỗi hiệp hội có cách đăng ký, hoạt động và show khác nhau. Nhưng tất cả đều nhằm mục đích quản lý việc nhân giống chuyên nghiệp, hỗ trợ công nhận giống mới. Nâng cao chất lượng giống cũng như tạo sân chơi cho những người yêu mèo.
Hành trình đưa mèo sinh sản tại Việt Nam có được giấy chứng nhận Quốc Tế
Nhân sự kiện mọi người thắc mắc về câu hỏi Hiệp hội nào, mèo có giấy tờ có giá trị không. Chúng tôi xin được nói qua về các hiệp hội và những suy nghĩ của mình cách đây 6-7 năm khi lựa chọn hiệp hội để đăng ký mèo. Cũng như suy nghĩ về một sân chơi chung cho mèo thuần chủng sinh sản tại Việt Nam.
CFA thành lập năm 1906 tại Mỹ. FIFe thành lập năm 1949 tại Pháp. TICA thành lập năm 1979 tại Mỹ. WCF thành lập năm 1988 tại Brazil. Nói thật chỉ nhìn những thông tin trên người thông minh một chút cũng có thể suy ra được cái gì đó rồi. Nên chúng tôi thật không hiểu tại sao có người bảo giấy TICA không giá trị bằng giấy WCF. Hay giấy TICA không có giá trị được. Tuy nhiên vấn đề này chúng tôi sẽ nói ở kỳ sau. Kỳ này nói về lựa chọn hiệp hội trước.
Về đặc điểm các hiệp hội mèo có giấy tờ
CFA là hiệp hội khó nhất trong vấn đề gene. FIFe là hiệp hội khó nhất về vấn đề tiêu chuẩn nhân giống và đạo đức nhân giống. Đương nhiên cũng rất khó trong việc gene. TICA là hiệp hội công nhận nhiều giống mèo nhất trên thế giới. Vì 2 bạn CFA và FIFe rất khó trong vấn đề gene nên muốn xét duyệt giống mới cực lâu. Và các bạn ý cũng rất khó trong việc chấp nhận màu mới. WCF thì được thành lập ra với mong muốn “dân chủ” hơn một chút nên về các điều luật. Và công nhận giống đôi khi còn thoáng hơn cả TICA.
So sánh các hiệp hội mèo thuần chủng quốc tế
FIFe và WCF là hai hiệp hội hoạt động theo mô hình club. Lúc đó ờ Việt Nam số người nhân giống mèo thuần chủng đếm chưa hết số ngón trên một bàn tay thì làm sao mà hoạt động kiểu club được. Như vậy muốn làm giấy phải gửi ra nước ngoài dưới danh nghĩa thành viên của club đó rất mệt. Vậy còn lại CFA và TICA hoạt động theo mô hình quản lý tập trung tại Mỹ sẽ thuận lợi hơn cho những cá nhân nhỏ lẻ ở thời điểm bấy giờ.
CFA hay TICA, một câu hỏi nữa lại được đặt ra. CFA là hiệp hội rất khó, với dòng mèo Ba tư cần phải có gia phả 8 đời mới có thể chuyển sang CFA. Các dòng mèo khác cần 5 đời. Trong khi ở TICA muốn chuyển bất cứ giống nào chỉ cần 3 đời. CFA cũng công nhận ít màu, ít giống hơn TICA, WCF rất nhiều. Ngoài ra CFA là sân chơi mạnh nhất thế giới của dòng mèo Ba tư và Exotic. Ở các nước châu Á, CFA mạnh hơn hẳn các hiệp hội khác cũng là một lý do nữa để còn mang mèo sang láng giềng thi cho dễ. CFA mạnh và phổ rộng là điều dễ hiểu vì là hiệp hội có lịch sử lâu đời nhất trong 4 hiệp hội kể trên.
Lựa chọn nào phù hợp cho người nhân giống mèo thuần chủng tại Việt Nam
Một bộ phận breeder khác, nhân giống mèo Anh ở VN lại đăng ký mèo tại TICA. Chứ không phải CFA dù các trại Ba tư, Exotic đi trước đã chọn CFA, tại sao? Rất đơn giản, vì họ có cả anh lông dài. Còn CFA và FIFe thì không công nhận anh lông dài. Nếu theo CFA hay FIFe, trong 1 đàn anh lông ngắn nhỡ đẻ ra con anh lông dài thì thôi không đăng ký được luôn. Chỉ có thể là pet.
Nhưng nếu ở TICA hay WCF thì không vấn đề gì. Mèo Anh lông dài được công nhận là một giống. Và mèo con lông dài sinh ra từ hai mèo anh lông dài hay từ hai mèo anh lông ngắn. Hay từ anh lông ngắn và anh lông dài đều được chấp nhận đăng ký là mèo anh lông dài. Nên TICA là lựa chọn duy nhất cho những breeder tiên phong nhân giống Anh lông dài tại VN. Lựa chọn duy nhất nhưng là lựa chọn rất tốt đó nha.
Với mục đích giúp các bạn yêu mèo có một sân chơi chuyên nghiệp với các kiến thức đúng về mèo. Nếu bạn mong muốn biết thêm và tìm hiểu sâu hơn về mèo thì hãy comment bên dưới để nhận được những thông tin mới nhất nhé – Nguyễn Kiều Ngọc (st).
Nguồn Bacsithuy
